Về quê khởi nghiệp tưởng chỉ cần có vốn và chăm chỉ là nhất định sẽ thu được lợi thuận. Có ngờ đâu, đời không như mơ.
Thời gian qua, tôi thấy rất nhiều câu chuyện được chia sẻ rộng rãi trên mạng xã hội nói về việc khởi nghiệp thành công. Những người bị mắc nợ, ở thành phố không có tương lai bèn về quê tận dụng đất đai có sẵn mà làm nên cơ sở kinh doanh hoặc mở trang trại, thu lợi nhuận vượt ngoài mong đợi.
Nhưng thực tế lúc nào cũng khác tưởng tượng. Khởi nghiệp thì nhiều người, nhiều độ tuổi và vô số lĩnh vực ngành nghề khác nhau. Muốn làm giàu thì người ta ôm mộng nhiều lắm, cứ nghĩ gian khó nào mình cũng trải qua được. Dù trên tay chưa cầm được đồng lời nào, người ta đã nghĩ ngay đến chuyện có nhiều tiền thì xài sao cho đã.
Anh chàng 23 tuổi có tên Hoàng Hải Hậu, đến từ Hà Nội lại không hề suôn sẻ trong việc khởi nghiệp. Dẫu biết vạn sự khởi đầu nan, mà gần 2 năm trôi qua tiền vốn ngày càng hết mà lợi nhuận chẳng thấy đâu. Trong một hội nhóm về khởi nghiệp, anh chia sẻ:
“Các bạn khởi nghiệp thế nào? Sau bao lâu thì vượt qua khó khăn, lợi nhuận ra sao? Mình thì đầu tư nhiều, làm nhiều, thu lại ít vì chủ yếu trồng cây ăn quả, làm hữu cơ toàn bộ, 1 năm đầu thì rất hào hứng bây giờ đang thấy nản dần. Chi phí nhân công, phân bón cao để duy trì đến lúc thu lợi thì rất lâu mà căn bản mình lại là con nhà nghèo, để duy trì lâu thì rất khó khăn. Năm nay là năm thứ 2 mình làm, càng ngày càng nghèo dần và bây giờ là nghèo hẳn. Cũng có thể phải bỏ giữa chừng vì không đủ khả năng duy trì, khuyên các bạn đừng mạo hiểm như mình. Chịu khó, đam mê là chưa đủ”.
Ảnh Thanh niên
Trước đây Hậu từng đi học nhiều nghề như làm đầu bếp, điêu khắc mỹ nghệ, điện lạnh, bánh ngọt... Công việc điện lạnh mang đến nguồn thu nhập 20 triệu/tháng nhưng anh nghĩ rằng, nếu đi làm công thì cũng chỉ kiếm được bao nhiêu đó tiền. Chi bằng anh tự đứng ra khởi nghiệp, tự đầu tư tiền bạc công sức thì chắc hẳn trời không phụ lòng, thu nhập sẽ cao hơn gấp nhiều lần.
Nói là làm, Hậu đến vùng ven sông Hồng thuê đất làm nông nghiệp hữu cơ. Ban đầu có người hỗ trợ anh làm được êm xuôi, nhưng sau đó đầu ra không ổn định, gặp thêm chất đất xấu nên nông sản không tươi tốt. Dù nghiêm túc học hỏi thêm kinh nghiệm trồng trọt, thuốc trừ sâu, phân bón phù hợp, đồng thời phân chia khu vực và trồng xen canh thế nhưng gần 2 năm nay tình hình cây trồng, thu nhập không cải thiện.
Vốn liếng dồn hết vào khởi nghiệp, tiền thuê nhân công quá nhiều đã khiến Hậu hụt vốn. Hiện tại anh một mình canh tác, làm hết mọi việc từ sáng đến tối để tiết kiệm tối đa chi phí nhưng không xuể. Sức người là có hạn, tiền bạc cạn kiệt, đất đai đi thuê nên không thể mang thế chấp. Cứ như vậy, con đường khởi nghiệp quá gập ghềnh.
Phải 8 tháng nữa mới có sản phẩm đầu tiên là nho, Hải lo rằng từ đây đến lúc đó anh không thể gồng gánh nổi chi phí. Vốn dĩ xuất thân trong gia đình nghèo, bạn bè cùng trang lứa thì không có số tiền lớn, lỡ trong nhà có chuyện gì cần đến tiền thì anh không thể lo được mà phân bón thuốc men vẫn phải chi tiêu đều đều. Bài toán trăm đường khó này thật sự Hải chẳng biết tính sao.
Ảnh Thanh niên
Sau những thứ đã và đang trải qua, Hải đúc kết được nhiều điều rất nhiều quan trọng. Trong đó có bài học cảnh tỉnh những ai đang muốn khởi nghiệp là không phải cứ đam mê, tâm huyết, kể cả có tiền cũng chưa chắc thành công. Con đường thành công rất dài và rất xa:
"Không ai dạy các bạn cách làm đâu, các bạn muốn khởi nghiệp hãy cân nhắc kỹ tìm cộng sự đủ tin tưởng, đi xa thì nên đi cùng nhau chứ đừng làm một mình và cũng đừng tin bất cứ một ai dạy mình làm giàu, tự mình trong quá trình làm sẽ tự nhận ra con đường nên đi. Và các bạn hãy tính toán thật kỹ về trường hợp thất bại sẽ khắc phục ra sao chứ đừng tính đến khi thành công thì tiêu tiền thế nào”.
Câu chuyện khởi nghiệp nhiều gian nan của Hậu nhận về sự sẻ chia, thông cảm. Trên đời muốn giàu đâu phải chuyện dễ, cần cù siêng năng chưa chắc thành công. Bất cứ thứ gì cũng có giá của nó, mọi người động viên tinh thần anh cố gắng đừng bỏ cuộc:
- Nếu dễ thì ai cũng thành triệu phú rồi, nhưng dám khởi nghiệp như bạn đã thành công rồi, cứ dám làm trước đã, thành công rồi sẽ đến.
- Làm nông nghiệp khó khăn nhất ở chỗ đầu ra, giá cả không tương xứng. Chỉ khi nào có hợp đồng bao tiêu sản phẩm thì mới đầu tư lớn.
- Rất đúng với thực tế, nên tỉnh táo đừng phí tiền của gia đình.
- Câu chuyện muôn thuở của các bạn trẻ khởi nghiệp. Đam mê, tự khẳng định mình... nhưng thiếu kiến thức về quản trị kinh doanh, quản trị rủi ro, hoạch định chiến lược sơ sài là hỏng hết.
Chốt lại câu chuyện khởi nghiệp của Hải, tôi thấy anh chàng là người có tham vọng, quyết tâm và nghiêm túc làm việc cũng như tìm tòi học hỏi kiến thức. Anh đưa ra lời khuyên đúng trong việc không ai trên đời này thực sự dạy ta cách làm giàu. Các youtuber, diễn giả, chuyên gia... càng không. Chạy theo họ để học làm giàu, chúng ta chỉ đang làm giàu cho họ mà thôi.
Theo tôi nghĩ, trên đời này chuyện dễ không đến lượt ta. Làm giàu mà dễ chắc ai cũng thành triệu phú, tỷ phú hết rồi. Bởi vậy muốn giàu là đầu tiên phải dám dấn thân vào làm. Nếu không có kiến thức thì đi làm thuê, làm mướn trong lĩnh vực mình muốn đầu tư chứ “chân ướt chân ráo” chưa biết gì đã muốn làm chủ thì đời vùi dập mấy trận cũng trắng tay. Áp sát thực tế và tuyệt đối không mộng mơ, làm ăn kinh doanh càng không thể dựa vào lý thuyết sách vở hay từ miệng ai đó “sống ảo" trên mạng.