Vấn đề ô nhiễm môi trường có lẽ đang là điều khiến giới chức trách đau đầu tìm cách giải quyết. Em vẫn còn nhớ năm ngoái các quận, huyện và chuyên gia tại TP.HCM đề xuất thu phí kiểm định khí thải đối với xe máy hằng năm là 50.000 đồng/xe. Người dân TP.HCM thời điểm đó nghe tin bắt đầu lo lắng.
>>> TP.HCM dự kiến thu phí kiểm định khí thải xe máy, mỗi xe 50K/năm: Dân lại lo tốn thêm tiền
Bà con cũng biết tình hình hiện tại ‘cô vi’ đang diễn biến phức tạp, càng kéo dài chừng nào thì người dân càng khó khăn chừng đó. Các khoản sinh hoạt phải cắt giảm bớt, thậm chí được hỗ trợ thêm tiền và miễn giảm các khoản đóng. Nên nghe được bớt khoản nào thì mừng lắm, chứ mà tăng hoặc thêm phí, lệ phí là rầu lắm.
Theo tin em mới đọc trên báo Tuổi Trẻ, Bộ Công an đã trao đổi với Bộ Tài nguyên Môi trường sẽ triển khai áp dụng tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải của phương tiện giao thông cơ giới đường bộ lưu hành ở Việt Nam. Sau đó, sẽ tham mưu cho Chính phủ các chính sách kiểm soát khí thải từ phương tiện giao thông.
Theo đánh giá, nguyên nhân làm tăng khí thải của hơn 50 triệu ô tô, xe máy là do:
- Không kiểm soát được về khí thải đối với lượng xe đang hoạt động.
- Nhiều người sử dụng xe cá nhân, phần lớn tiêu chuẩn về khí thải chỉ đạt mức tối thiểu nhằm mục đích giảm giá bán, người mua dễ tiếp cận và người bán cũng có thêm doanh thu chứ chưa thực sự hướng đến mục tiêu giảm khí thải.
- Công cụ kiểm soát khí thải như tăng giá xăng, dầu chưa hiệu quả. Việc đăng kiểm chỉ có chỉ số đạt hay không đạt dẫn đến thiếu kích thích chủ xe nâng cao chất lượng xe của mình.
- Đến hiện tại vẫn đang áp dụng chung các chính sách thuế và phí liên quan đến xe, không có chính sách ưu tiên cho xe đạt chuẩn giảm ô nhiễm không khí, xe thân thiện môi trường như xe điện, xe tiết kiệm nhiên liệu để khuyến khích sản xuất, nhập khẩu và tiêu thụ xe.
- Các địa phương đã áp dụng một số chính sách để giảm xe cá nhân, nhưng thực ra thời gian qua khó thực hiện được vì thiếu tính khả thi.
Từ những nguyên nhân đó, dự kiến sắp tới, sẽ bắt buộc xe gắn máy, mô tô kiểm tra khí thải định kỳ. Tuy nhiên việc kiểm định này được đơn giản hóa chứ không đưa vào trạm và phức tạp như ô tô.
Ngoài ra, sẽ có quy định liên quan đến vấn đề này như:
- Bắt buộc bảo hành, bảo trì và đặc biệt là bảo dưỡng thường xuyên. Trong trường hợp cá nhân, tổ chức không chấp hành sẽ bị xử phạt.
- Bổ sung thông số về khí thải trên giấy chứng nhận an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường, màu tem kiểm định để phân biệt và cung cấp cho người tiêu dùng từ nhập khẩu đến kiểm định định kỳ.
- Miễn, giảm lệ phí trước bạ cũng như các khoản đăng ký, cấp biển số xe đối với xe sử dụng năng lượng sạch, thân thiện với môi trường. Riêng đối với xe chạy bằng nhiêu liệu xăng, dầu sẽ tăng các khoản phí, lệ phí này.
- Khuyến khích phát triển xe điện tại Việt Nam, chẳng hạn như ưu đãi thuế tiêu thụ đặc biệt đối với loại xe này.
- Từng bước hạn chế xe cá nhân và sẽ cấm xe quá hạn sử dụng hoặc không đảm bảo an toàn kỹ thuật tham gia giao thông để bảo vệ môi trường.
- Nội dung đăng ký sẽ có thêm các dữ liệu về loại động cơ, nhiên liệu, chỉ số khí thải vào thông tin dữ liệu đăng ký để quản lý phương tiện. Biển số xe điện, xe lai xăng điện sẽ được thiết kế và lắp biển xanh để phân biệt với xe chạy bằng xăng, dầu nhằm ưu tiên cho phép tham gia giao thông trên những tuyến đường dành riêng cho các loại xe này.
Ô nhiễm môi trường dẫn đến những hệ lụy nghiêm trọng, đặc biệt là ảnh hưởng đến sức khỏe của con người. Vậy nên, chúng ta cần nâng cao ý thức giảm khí thải vì môi trường sống chung, đừng vì lợi ích riêng mà bất chấp để rồi sau này bản thân, gia đình và cả cộng đồng trả giá.
Mặc dù vậy, các chính sách kiểm tra khí thải định kỳ và cấm xe quá hạn cần thực tế hơn, giảm tối đa các gánh nặng về chi phí cho người dân nhằm mục đích khuyến khích để họ sử dụng, thay vì thu thêm phí làm họ cảm giác e ngại và không muốn tiếp cận. Có như vậy thì môi trường sống mới trở nên sạch hơn và cũng là mục tiêu mà chúng ta đang hướng tới.