1. Dầu – Dầu nền (Carrier oils/ Base oils/ Vegetable oil)
a. Dầu là gì?
- Dầu facare còn gọi là Dầu nền/ Dầu vận chuyển/ Dầu dẫn/ Dầu thực vật có tên tiếng Anh là Carrier oils/ Base oils/ Vegetable oil. Dầu là dung dịch sánh, có màu vàng nhạt đến vàng đậm, thành phần chính là axit béo, không có mùi hoặc mùi nhẹ, không bay hơi và có thể bôi trực tiếp lên da. Dầu nền có thể bảo quản trong chai nhựa.
b. Phân loại Dầu
Tùy theo nguyên liệu chiết xuất, dầu nền có thể chia làm 2 loại chính là dầu thực vật và dầu khoáng. Dầu thực vật được chiết xuất từ hạt, quả hạch giàu chất béo bằng phương pháp: ép lạnh/ ép nguội, chiết nóng, nghiền,… Dầu khoáng (Mineral oil) có nguồn gốc từ dầu mỏ, không màu không mùi và giá rẻ. Bạn có thể bắt gặp loại dầu này ở các sản phẩm dầu massage, mỹ phẩm với tên “Paraffinum Liquidum”. Dầu khoáng là loại dầu nền có tính hấp thu kém, dễ làm bít lỗ chân lông và khả năng kích ứng cao nên không được khuyên dùng.
c. Ứng dụng dầu nền trong cuộc sống
- Tùy theo nguyên liệu chiết xuất, dầu nền có thể chia làm 2 loại chính là dầu thực vật và dầu khoáng. Dầu thực vật được chiết xuất từ hạt, quả hạch giàu chất béo bằng phương pháp: ép lạnh/ ép nguội, chiết nóng, nghiền,…
- Dầu khoáng (Mineral oil) có nguồn gốc từ dầu mỏ, không màu không mùi và giá rẻ. Bạn có thể bắt gặp loại dầu này ở các sản phẩm dầu massage, mỹ phẩm với tên “Paraffinum Liquidum”. Dầu khoáng là loại dầu nền có tính hấp thu kém, dễ làm bít lỗ chân lông và khả năng kích ứng cao nên không được khuyên dùng.
- Dầu nền chứa nhiều chất dinh dưỡng, các vitamin, acid béo thiết yếu,.. vì vậy được sử dụng làm thực phẩm trong các bữa ăn hằng ngày, nhằm cung cấp dinh dưỡng. Dầu thực vật còn được sử dụng để chăm sóc, nuôi dưỡng làn da, sử dụng trong mỹ phẩm, làm đẹp,..
- Dầu nền có một số loại phổ biến là: dầu hướng dương, dầu dừa, dầu hạt nho, dầu Jojoba, dầu cám gạo, dầu hạnh nhân, dầu ô liu,.. và nhiều hơn nữa. Dầu nền có thể dùng riêng hoặc dùng để pha loãng tinh dầu, mang lại tác dụng đáng kinh ngạc trong massage trị liệu, dầu tắm,..
2. Tinh dầu thiên nhiên (Essential oils)
a. Tinh dầu là gì?
- Tinh dầu hay tinh dầu thiên nhiên được chiết xuất hoàn toàn từ thực vật có mùi thơm và không béo như hoa, vỏ, rễ, thân, lá,… Để sản xuất tinh dầu cần những thiết bị chuyên dụng để chưng cất, phân tách tinh dầu như: chưng cất hơi nước, CO2 tới hạn, ép lạnh,…
- Tinh dầu thiên nhiên có mùi mạnh, dễ bay hơi, thường trong suốt, màu trắng/ vàng/,.. và ít nhờn dính khác với dầu nền (có độ nhờn cao, hầu như không bay hơi).
- Tinh dầu nguyên chất mùi thơm dễ chịu và có xu hướng phai nhanh hơn các loại hương liệu. Bao bì phải là chai thủy tinh có màu tối hoặc chai nhôm chuyên dụng.
b. Phân loại tinh dầu
Tinh dầu có thể phân thành 3 loại dựa theo độ nguyên chất.
c. Ứng dụng tinh dầu trong cuộc sống
- Tinh dầu nguyên chất là tinh dầu thiên nhiên 100%, thành phần hóa học tự nhiên cao đạt nồng độ trị liệu có lợi cho sức khỏe..
- Tinh dầu không nguyên chất (pha trộn) là tinh dầu thiên nhiên đã pha với các thành phần hóa học khác, nguyên liệu rẻ tiền,… không đạt nồng độ trị liệu có lợi cho cơ thể.
- Tinh dầu tổng hợp hay còn gọi là hương liệu. (Xem chi tiết ở mục 3).
- Tinh dầu nguyên chất có nồng độ cao trị liệu cao, vì vậy cần tìm hiểu kỹ về cách sử dụng khi sử dụng. Tinh dầu thiên nhiên được sử dụng trong liệu pháp tinh dầu (Aroma Therapy) hay còn gọi là phương pháp điều trị bằng tinh dầu với mục đích nâng cao sức khỏe thể chất, cảm xúc và tinh thần.
- Tinh dầu đi vào cơ thể qua da thông qua việc bôi kem, massage, tắm; qua hệ tiêu hoá (đường ăn uống và cần hướng dẫn của bác sĩ) và qua hệ thống hô hấp (sử dụng máy khuếch tán hoặc xông hơi),..
3. Hương liệu (Fragrance oils, Aromatic oils, Perfume oils)
a. Hương liệu là gì?
- Hương liệu hay còn gọi là tinh dầu tổng hợp có tên tiếng Anh là Fragrance oils/ Aromatic oils/ Perfume oils. Hương liệu là một sản phẩm tổng hợp công nghiệp từ hoá học mô tả hương thơm giống như tinh dầu trong thiên nhiên, một số mùi không có trong tự nhiên,..
- Hương liệu có thể tạo ra một số mùi hương của các loại cây không có tinh dầu mà ta thường sử dụng như: táo, dâu,.. Ngoài ra, hương liệu cũng có thể “bắt chước” các mùi hương đặc biệt như: mùi khói, mùi bánh mì,..
b. Đặc điểm của hương liệu
- Hương liệu tổng hợp được tạo ra trong phòng thí nghiệm từ phụ phẩm dầu mỏ (sunfat, paraben, benzaldehyde, benzyl acetate, propylen glycol) và các chất hóa học (đa số không tốt cho sức khỏe).
- Vì được tổng hợp công nghiệp, không mất nhiều thời gian (để trồng trọt, thu hái,..) nên giá thành của hương liệu cũng rẻ hơn.
- Hương liệu thường có mùi hương mạnh mẽ, giữ mùi lâu hơn và có tính bám mùi tốt. Tuy hương liệu tổng hợp bắt chương mùi hương của tinh dầu thiên nhiên nhưng không giống hoàn toàn, mặc dù rất khó để nói ra sự khác biệt giữa chúng.
c. Ứng dụng của hương liệu
- Hương liệu được dùng phổ biến trong công nghiệp thực phẩm, nước hoa, mỹ phẩm, chất làm mát không khí,… Hương liệu không có tác dụng trị liệu như tinh dầu và không được khuyến cáo cho mục đích điều trị.
