Giai đoạn bé từ 1-3 tuổi là giai đoạn phát triển vượt bậc về nhận thức. Khi được 18 tháng, trẻ đã phát triển về khả năng ghi nhớ, tập trung, tò mò và có khả năng suy luận, biết liên kết thông tin, học được kinh nghiệm để giải quyết các vấn đề đơn giản. 

Sự phát triển trí tuệ của trẻ thể hiện cụ thể qua:

Vận động

  • Giai đoạn 12-24 tháng: Trẻ biết đi, từ chậm đến nhanh dần. Thời điểm 24 tháng tuổi, trẻ có những động tác ngộ nghĩnh như: đi lắc lư, chạy nhảy, vung hai tay linh hoạt. Ngoài ra, trẻ có thể bắt chước và thử trượt cầu trượt, chơi bập bênh, xích đu… 
  • Giai đoạn 24-36 tháng: Thay vì chỉ tò mò quan sát như trước đó, trẻ bắt đầu thích động chạm vào đồ vậy. Đây là hình thức “tư duy bằng tay” theo phương thức thử và sai (trực quan - hành động).

Ngôn ngữ

  • Giai đoạn 12-18 tháng: Vốn từ vựng phát triển rất nhanh, trẻ có thể hiểu và nói các từ đơn, những câu đơn giản như gọi bố mẹ, diễn đạt yêu cầu, chào khách. Nếu được chỉ bảo, trẻ sẽ nhanh chóng nắm được tên các đồ vật, phân biệt được to nhỏ, khoảng cách, có khái niệm về thời gian.
  • Giai đoạn 18-24 tháng: Trẻ biết sử dụng ngôn ngữ như phương tiện cơ bản để nhận thức thế giới xung quanh, cũng như để đòi hỏi thỏa mãn các nhu cầu cơ bản. Kinh nghiệm giao tiếp tăng lên, trẻ có thể trò chuyện với người lớn, thuật lại sự việc bằng câu đơn giản. Vốn từ của trẻ ở 24 tháng là khoảng khoảng 200 từ và hiểu một số lượng từ lớn hơn nhiều lần.
  • Giai đoạn 24-36 tháng: Trẻ hiểu các câu phức, nắm được ngôn ngữ sơ bộ và ngày càng tích cực phát âm.

Khả năng tập trung

  • Giai đoạn 12-18 tháng: Trẻ bắt đầu hình thành “sự chú ý có ý thức”. Điều đó giúp bé có thể tập trung chú ý trong thời gian dài (khoảng 30 phút) vào một vật gì đó (ví dụ tập trung xem một bộ phim hoạt hình). 
  • Giai đoạn 18-24 tháng: Khả năng tập trung của trẻ vào đồ chơi cũng cao hơn. Thời gian tự chơi của trẻ lúc này là 50-60 phút. Hành vi của trẻ đối với đồ chơi dần dần mang tính khống chế, mày mò nghiên cứu hơn. 
  • Giai đoạn 24-36 tháng: Sự tập trung của trẻ trong thời kỳ này phát triển nhanh nhất, nó khiến trẻ có thể chơi một mình với đồ chơi trong hơn 1 giờ liền. Lên 3 tuổi trẻ biết được tính chất của đồ vật và sửa dụng nó theo ý mình. 

Khả năng tư duy

Tư duy của trẻ nhỏ bắt đầu phát sinh ở thời kỳ này. Đặc điểm chủ yếu về tư duy của trẻ từ 1 đến 3 tuổi là hành động theo trực giác, tức là khi mắt có cảm nhận với sự vật nào đó thì trẻ tự có hành động gắn liền ngay, tư duy được thực hiện qua các thao tác.

Nguồn: suaanka.com