Trong 9 tháng 10 ngày của thai kỳ thì 3 tháng đầu là giai đoạn quan trọng nhất vì dễ xảy thai. Các mẹ bầu cần tuân thủ tuyệt đối lời khuyên của bác sỹ và các chuyên gia sản khoa về cách nghỉ ngơi, thăm khám thai 3 tháng đầu và chế độ dinh dưỡng hợp lý cho mẹ bầu và thai nhi.


Những điều mẹ bầu cần làm khi mang thai 3 tháng đầu


- Chúc mừng bạn đã có tin vui. Nhưng hãy thử lại để biết chính xác hơn nhé. Hầu hết các xét nghiệm bằng que thử thai đều chính xác nhưng chúng tôi vẫn khuyên bạn nên đến bác sĩ để xác nhận việc có thai cho bạn những lời khuyên hữu ích cho thai kì.


- Bổ sung axit folic: Đây là việc làm cực kì quan trọng khi mang thai 3 tháng đầu. Vì nhu cầu về axit folic của bà bầu trong giai đoạn này là 400mcg axit folic mỗi ngày. Vì vậy hãy đảm bảo mình đáp ứng đủ axit folic cho nhu cầu của cơ thể và sự phát triển của thai nhi.


- Hãy nói chuyện với những bà mẹ khác và học hỏi kinh nghiệm từ các diễn đàn, có thể bạn sẽ nhận được những lời khuyên vô giá. Tuy nhiên, bạn hãy thông thái trong việc chọn lọc thông tin nhé!


- Nếu muốn, bạn có thể bắt đầu viết nhật kí cho bé yêu ngay từ bây giờ.


Những mốc quan trọng cần siêu âm khi mang thai 3 tháng đầu


​


- 6 tuần: Hoạt động tim thai thấy được qua siêu âm ở tuần thứ 6 thai kỳ. Hãy đến gặp bác sĩ và siêu âm để xác nhận thai kì của bạn đang phát triển hoàn toàn bình thường.


- 12 tuần: Đây là thời điểm duy nhất có thể đo khoảng sáng sau gáy nhằm dự đoán một số bất thường về nhiễm sắc thể nguy hiểm như: bệnh down, dị dạng tứ chi, thoái vị cơ hoành… Vì vậy mẹ bầu đừng bỏ qua thời điểm quan trọng này nhé!


Những hoạt động nên làm khi mang thai 3 tháng đầu để mẹ và thai nhi cùng khỏe


- Hãy đi bộ nhẹ nhàng vì những chuyển động nhịp nhàng khi mẹ đi bộ sẽ khiến thai nhi có cảm giác thích thú và thoải mái hơn.


- Trồng một ít cây xanh trong nhà: Trong nhà bao giờ cũng có những hóa chất tẩy rửa đồ gia dụng không tốt cho cả mẹ và thai nhi. Vì vậy bạn hãy “đầu tư” một ít cây xanh trong nhà để loại bỏ khí độc. Tuy nhiên, cần lưu ý là không nên trồng cây trong phòng ngủ nhé!


- Tập yoga: Tập yoga sẽ giúp cơ thể mẹ bầu dồi dào khí oxy, làm dịu hệ thần kinh, đồng thời cũng giúp tăng cường oxy cho bào thai.


- Trứng và rau cải bó xôi là 2 thực phẩm được khuyên nên ăn nhiều trong 3 tháng đầu mang thai vì nó có chứa nhiều choline – chất quan trọng hình thành các dây thần kinh ghi nhớ và học tập ở bào thai. Ngoài ra nó còn có olate, vitamin A và C, cũng như canxi, sắt, magiê, kali và vitamin B6.


- Nghỉ ngơi: Khi mang thai 3 tháng đầu, cơ thể bạn sẽ rất mệt mỏi vì phải “vận hành” hết công suốt để hỗ trợ cho thai nhi. Vì vậy những giấc ngủ ngắn và tranh thủ thời gian nghỉ ngơi là điều bạn nên làm trong thời gian này. Nó giúp bạn tăng cường năng lượng để cho bé có một khởi đầu tốt đẹp.


Tình trạng mất ngủ trong 3 tháng đầu mang thai


- Một trong những nguyên nhân khiến bạn mất ngủ khi mang thai 3 tháng đầu là do thường xuyên buồn tiểu vào ban đêm. Lý do là lúc này tử cung vẫn còn nhỏ, chưa bị đẩy lên khỏi khung xương chậu nên nó gây sức ép tới bàng quang khiến bạn thường xuyên mót tiểu.


Hãy yên tâm vì tình trạng này sẽ được giải quyết khi bạn bước vào tam cá nguyệt thứ hai vì lúc này tử cung đã phát triển và bật ra khỏi khung xương chậu.


- Lý do thứ hai khiến bạn mất ngủ là do sự thay đổi của hormone progesterone khiến bạn cực kỳ mệt mỏi. Một khi quá mệt mỏi, bạn sẽ trằn trọc và gây mất ngủ. Để tránh mất ngủ, bạn nên duy trì một số thói quen tốt như: không dùng đồ uống có caffein, tránh uống rượu và hút thuốc lá, nên đi ngủ và thức dậy cùng một thời điểm mỗi ngày và tập thể dục nhẹ nhàng.


Đối phó với những cơn nghén


- Không nên bỏ bữa và chia nhỏ bữa ăn chính là cách hay để chống lại những cơn nghén trong 3 tháng đầu mang thai. Ăn uống thường xuyên để giữ ổn định lượng đường trong máu, tránh nghén.


- Tránh những đồ ăn quá béo vì chất béo làm cơ thể mất nhiều thời gian để tiêu hóa, thức ăn ở lâu trong dạ dày và làm gia tăng cơn buồn nôn.


​


Những thăm khám cần thiết 3 tháng đầu thai kỳ


Sau khi trễ kinh 2 tuần, cần siêu âm ngả âm đạo để xác định tuổi thai, dự ngày sinh, đến lúc thai 12 tuần tuổi, cần siêu âm đo độ mờ da gáy thai nhi và xét nghiệm sinh hóa máu mẹ.


Thạc sĩ, bác sĩ Đặng Châu Quỳnh, Trưởng khoa Sản Bệnh viện Đa khoa quốc tế Vũ Anh cho biết, quá trình mang thai ở người trung bình 280 ngày (40 tuần) được chia thành 3 giai đoạn, mỗi giai đoạn 3 tháng, gọi là quý hay tam cá nguyệt. Mỗi tam cá nguyệt sẽ có những đặc điểm riêng và những biến chứng của thai kỳ khác nhau. Việc khám thai theo đúng lịch trình là để bảo đảm quản lý thai an toàn đến lúc sinh và tránh được những biến chứng nặng nề trong cuộc sinh như băng huyết sau sinh, tử vong mẹ con.


Theo bác sĩ Quỳnh, để phát hiện mang thai, ngoài việc trễ kinh, một số dấu hiệu để nhận biết là thai phụ thường căng đầu vú, hay đi tiểu lắt nhắt, thường xuyên buồn nôn và nôn, người mệt mỏi, dễ cáu gắt, chướng bụng…


Trong 3 tháng đầu tiên của thai kỳ, tức đến tuần thứ 12 thì mọi cơ quan của thai nhi đã dần hình thành hoàn thiện với chân tay cử động được.


Điều cần làm khi bắt đầu mang thai là tính ngày dự sinh. Ngày dự sinh là ngày thai được tròn 40 tuần. Nếu dự sinh theo kinh cuối và siêu âm khác biệt nhiều thì bác sĩ dựa vào siêu âm thời điểm này để tính tuổi thai.


Bác sĩ Quỳnh khuyến cáo, khi thấy có trễ kinh kèm theo dấu hiệu đau bụng, ra huyết, nôn ói nhiều thì nên đến cơ sở y tế khám ngay. Đó có thể là dấu hiệu của một số biến chứng thường gặp của thời kỳ này là thai ngoài tử cung, dọa sẩy thai hoặc sẩy thai, thai lưu, thai trứng và bệnh lý nguyên bào nuôi.


Các xét nghiệm cần làm trong 3 tháng đầu


- Test thử thai nhanh (thử hCG trong nước tiểu). Nên đợi trễ kinh hơn 1 tuần và thử nước tiểu vào buổi sáng sớm. Test này tiện lợi nhưng có thể cho kết quả âm tính giả. Nếu kết quả âm tính thì nên đợi 1 tuần sau thử lại, nếu lần này vẫn âm tính thì nên đến bệnh viện để thử hCG trong máu sẽ cho kết quả chính xác hơn.


- Xét nghiệm máu thường quy trong thai kỳ, bao gồm xét nghiệm xác định nhóm máu, công thức máu. Ngoài ra cần xét nghiệm đường huyết, tổng phân tích nước tiểu và xét nghiệm phát hiện các bệnh lây nhiễm như rubella, giang mai, HIV, viêm gan siêu vi B để có biện pháp can thiệp can thiệp, dự phòng kịp thời.


Ngoài ra, bác sĩ Quỳnh cho biết, cần tiến hành siêu âm ngả âm đạo. Nên đợi trễ kinh 2 tuần, lúc này siêu âm để xác định thai trong hay ngoài tử cung, có mấy thai, xác định tuổi thai để ghi nhận ngày dự sinh, tìm những bất thường của tử cung và 2 buồng trứng nếu có.


Từ 11,5 tuần đến hết 13,5 tuần bác sĩ sẽ kết hợp siêu âm đo độ mờ da gáy với xét nghiệm sinh hóa máu mẹ để tính nguy cơ thai nhi bị rối loạn nhiễm sắc thể cao hay thấp. Từ đó sẽ quyết định có cần làm thêm xét nghiệm nước ối hay không. Siêu âm đo độ mờ da gáy là siêu âm rất quan trọng, có ý nghĩa quyết định trong việc phát hiện sớm những bất thường của thai nhi.


Những việc cần làm trong 3 tháng đầu


- Bổ sung viên sắt, bổ sung thêm vitamin B6, acid folic


- Ăn nhẹ vào buổi sáng bằng bánh ngọt – khô, ăn nhiều lần trong ngày với lượng ít


- Cần ăn thêm kẹo bánh có gừng hoặc trà gừng để chống nôn ói, mệt mỏi


- Uống nhiều nước ấm mỗi ngày


- Tập thể dục mỗi ngày ít nhất 30 phút mỗi ngày bằng cách đi bộ nhẹ nhàng, bơi lội, chạy xe đạp, yoga.



Những việc cần tránh trong 3 tháng đầu


- Không được dùng thuốc lá, rượu bia, thuốc gây nghiện


- Khi biết có thai thì nên báo cho bác sĩ nếu đang dùng các thuốc điều trị bệnh mãn tính như lao, tâm thần, cao huyết áp, động kinh, vitamin liều cao.


Quan hệ tình dục khi mang thai 3 tháng đầu


Quan hệ tình dục trong thời kỳ mang thai không bị cấm, nhưng trong 3 tháng đầu thai kỳ nguy cơ sảy thai khá cao, do vậy nên hạn chế quan hệ vào giai đoạn này hoặc phải hết sức thận trọng. Đây là giai đoạn bắt đầu hình thành các cơ quan, bộ phận của thai nhi, bánh rau, buồng ối bắt đầu phát triển.