Trong quá trình mang thai để sàng lọc dị tật bẩm sinh cho bé và phát hiện sớm những dấu hiệu bất thường của thai nhi, mẹ bầu cần lưu ý nên đi khám thai định kì tại các cơ sở y tế uy tín. Vậy, đâu là những mốc khám thai định kỳ quan trọng mẹ bầu cần lưu ý? Chúng ta cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé!
Khám thai định kỳ là gì? Tại sao thai phụ nên khám thai định kỳ?
Khám thai định kỳ là hình thức kiểm tra nhằm theo dõi sự phát triển của thai nhi, để phát hiện và kịp thời xử lý những bất thường ở thai nhi hoặc thai phụ. Qua mỗi lần khám định kỳ, mẹ bầu sẽ biết được thực trạng phát triển của con, cách dưỡng thai cũng như cách chăm sóc sức khỏe của bản thân để có được một thai kỳ khỏe mạnh.
Trong những lần khám thai, mẹ bầu sẽ được:
- Khám sức khỏe tổng quát.
- Siêu âm thai.
- Làm một số xét nghiệm cần thiết ở từng giai đoạn của thai kỳ.
- Bác sĩ giải đáp các thắc mắc, tư vấn cách thức để bảo vệ tốt nhất cho thai kỳ.
Tại sao nên khám thai định kỳ?
Khám thai định kỳ là một việc làm vô cùng quan trọng đối với thai phụ bởi:
+ Giúp thai phụ biết được thai nhi đang phát triển ra sao.
+ Thai phụ sẽ được bác sĩ giải đáp các thắc mắc có liên quan đến thai kỳ, tư vấn chế độ dinh dưỡng cũng như một số điều cần tránh để đảm bảo có một thai kỳ thuận lợi.
+ Thực hiện một số xét nghiệm giúp phát hiện bất thường ở thai nhi hoặc sức khỏe thai phụ. Từ đó, có hướng giải quyết hiệu quả nhanh và tốt nhất.
+ Giảm thiểu nguy cơ thai lưu hoặc co bất thường.
Các mốc khám thai định kỳ quan trọng mẹ bầu cần lưu ý
Dưới đây là các mốc khám thai định kỳ, mẹ bầu không thể bỏ qua:
- Lần khám thứ nhất
Sau tầm trễ kinh 3 tuần và có những dấu hiệu như: ốm nghén, nôn, buồn nôn, thử que thử thai chỉ kết quả 2 vạch... thì bạn cần đến khám thai lần đầu tiên để xác định đã mang thai thật sự hay chưa. Lúc này, các xét nghiệm được thực hiện đó là xét nghiệm máu và siêu âm thai.
mốc khám thai đầu tiên rất quan trọng
Một số bệnh lý có thể được phát hiện khi khám thai ở lần đầu đó là: tim sản, đái tháo đường, tăng huyết áp... Sau đó bác sĩ sẽ tư vấn tình trạng sức khỏe hiện tại của thai phụ có nên tiếp tục mang thai hay không. Nếu không đủ khả năng thì sẽ có chỉ định chấm dứt thai kỳ ngay lúc này. Ngoài ra, thai phụ còn được thăm khám phụ khoa, để phát hiện những bệnh lý nguy hiểm như: u buồng trứng, u xơ tử cung, ung thư cổ tử cung..., từ đó sẽ có phương pháp điều trị tốt nhất.
- Lần khám thai 2
Mốc khám thai quan trọng lần 2 được thực hiện vào thời điểm tuần thứ 10 - 14 của thai kì. Vào khoảng giữa tuần 11 và 12, sản phụ được siêu âm thai để xem thai phát triển ra sao giúp dự tính ngày sinh. Vào tuần thứ 10 - 14, sản phụ sẽ được siêu âm 3D, 4D. Đây cũng là một trong các mốc khám thai duy nhất mà sản phụ đo được độ mờ da gáy để chẩn đoán hội chứng Down.
- Lần khám thai thứ 3
Lần khám thai thứ 3 được thực hiện vào tuần thứ 16 - 20 của thai kì. Vào tuần thứ 16, sản phụ được siêu âm hình thái chi tiết kiểm tra kĩ về dị tật của thai. Đồng thời, tiến hành thực hiện một số xét nghiệm cận lâm sàng để theo dõi sự phát triển của thai. Vào khoảng tuần thứ 15 - 19 thì có thể phát hiện được những dị tật bẩm sinh hay dị dạng bào thai.
Nếu không phát hiện sớm ở những tuần lễ này thì khi thai lớn hơn, sẽ rất khó để tìm ra những bất thường về hình dạng. Do vậy, thai phụ cần đến khám đúng theo lịch khám thai định kỳ mà bác sĩ đưa ra. Nếu có dị dạng thì sản phụ có thể phải chấm dứt thai kỳ hoặc sẽ phải xử lý ngay khi có thể.
Tuần thứ 20 trong thai kì có thể phát hiện được huyết áp thai kỳ để đề phòng được bệnh lý tiền sản giật, sản giật có thể xảy ra trong những tuần tiếp theo. Trong lần khám này thì có thể biết được bào thai có bị suy dinh dưỡng trong tử cung hay không. Từ đó, sẽ có những thay đổi trong khẩu phần ăn của người mẹ để khắc phục tình trạng này.
- Lần khám thai thứ 4
Vào tuần thứ 21 - 25, sản phụ sẽ thực hiện khám thai lần thứ 4. Vào khoảng tuần thứ 21 - 22, sản phụ tiếp tục được siêu âm hình thái chi tiết kiểm tra kĩ về dị tật của thai và sự phát triển của đứa trẻ trong tử cung. Đây cũng là một trong những mốc khám thai quan trọng chị em cần lưu ý. Vì một số sản phụ có tình trạng hở eo tử cung hay mắc phải bệnh lý u buồng trứng thì những thủ thuật như: khâu vòng cổ tử cung, bóc, cắt khối u buồng trứng nên được thực hiện trong giai đoạn này để xử lý những tình trạng bệnh lý trên.
- Lần khám thai thứ 5
Mốc khám thai thứ 5, sản phụ sẽ được thăm khám thai và thực hiện xét nghiệm kiểm tra vào tuần thứ 26. Đặc biệt, trong các mốc khám thai định kỳ này sản phụ sẽ được tiêm mũi vắc-xin phòng uốn ván kèm theo, có thể là tiêm lần đầu hoặc tiêm nhắc lại.
- Lần khám thai thứ 6
Khám thai lần 6, được thực hiện vào tuần thứ 31 - 35. Từ tuần 31 - 32, sản phụ sẽ được khám, siêu âm và thực hiện tiêm phòng vắc-xin uốn ván lần thứ 2 trong thai kỳ của mình. Trong lần khám thai này thì sẽ biết được ngôi thai, khung chậu có bị bất xứng với trọng lượng thai không.
Lần khám thai thứ 7
Đây là mốc khám thai định kỳ quan trọng nhất trong tất cả các mốc khám thai định kỳ. Đây có thể là thời gian sinh của sản phụ, cho biết khả năng sinh thường hay sinh mổ. Một số trường hợp như: nhau tiền đạo, hẹp khung chậu, có vết mổ cũ thì chỉ định sinh mổ là bắt buộc.
Trong giai đoạn chuẩn bị sinh này thì sản phụ sẽ được theo dõi kỹ càng về tình trạng sức khỏe, tình trạng nước ối, nhau thai, tình trạng thai nhi, tim thai, trọng lượng thai, ngôi thai... để chuẩn bị cho quá trình chuyển dạ và cuộc sinh được tiến hành thuận lợi nhất.
Việc hiểu rõ được những mốc khám thai định kỳ quan trọng giúp sản phụ chủ động hơn trong việc đến những cơ sở y tế để được thăm khám, theo dõi về tình trạng sức khỏe của bản thân và của thai nhi. Khi mang thai, cơ thể người mẹ có những thay đổi rất lớn và những rủi ro về sức khỏe cho cả mẹ và bé có thể xảy ra bất cứ lúc nào nên người phụ nữ cần đến khám theo lịch khám thai định kỳ mà bác sĩ tư vấn đề có thể dự đoán trước cũng như có phương án xử lý kịp thời những tình huống xấu xảy ra. 3 tháng đầu là thời điểm nhạy cảm nhất trong suốt thai kỳ, ngoài việc lưu ý những mốc khám thai quan trọng trong giai đoạn này và toàn bộ thai kỳ.
Khi đi khám thai định kỳ mẹ bầu cần lưu ý những gì?
Khi đã biết được các mốc khám thai định kỳ quan trọng, mẹ bầu cần lưu ý những điều sau khi đi khám thai:
- Mặc trang phục thoải mái khi đi khám thai.
- Tùy từng mốc khám thai mà hình thức siêu âm cũng có sự khác nhau. Nếu siêu âm đầu dò tốt nhất thai phụ nên mặc những chiếc váy co giãn. Nếu chỉ siêu âm bụng thì nên chọn quần rộng cạp để dễ dàng kéo lên kéo xuống, không phải thay đồ của cơ sở y tế.
- Đi vệ sinh và uống nước trước siêu âm
- Mốc siêu âm thai ở tam cá nguyệt đầu tiên mẹ bầu sẽ được bác sĩ yêu cầu uống nhiều nước trước siêu âm nhằm khiến cho bàng quang được đầy, tử cung được đẩy lên cao để bác sĩ dễ dàng quan sát em bé. Đến những tam cá nguyệt sau, do kích thước của em bé đã lớn nên lúc này mẹ bầu sẽ cần đi tiểu để bàng quang được làm trống trước khi siêu âm, nhờ đó mà việc quan sát thai nhi trở nên dễ dàng hơn.
- Trước khi đi khám thai mẹ bầu không nên dùng chất kích thích. Nếu cần kiểm tra tiểu đường thai kỳ mẹ bầu nên tuân thủ việc nhịn đói đúng chỉ dẫn của bác sĩ để đảm bảo tính chính xác của xét nghiệm. Mẹ bầu cũng nên mang theo đồ ăn vặt để ăn trong thời gian chờ đợi hoặc sau khi xét nghiệm xong để tránh bị mất sức.
- Lưu trữ để mang hồ sơ khám thai ở những lần trước đi là việc mẹ bầu nên làm trong những lần khám thai định kỳ.
- Đi giày bệt khi đi khám thai không những đảm bảo an toàn cho mẹ bầu khi di chuyển mà còn giúp những lần lên xuống bàn siêu âm trở nên nhanh nhẹn và dễ dàng hơn.
- Đảm bảo vệ sinh cơ thể, đặc biệt là "vùng kín' đảm bảo sạch sẽ trong những lần thăm khám, giúp mẹ bầu tránh được những tình huống “dở khóc dở cười”.
Mẹ bầu chú ý thêm: Nếu đang tham gia bảo hiểm xã hội, hãy nhớ xin giấy xác nhận khám thai của cơ sở y tế để được tính lương nghỉ phép trong những lần khám thai định kỳ.
Chúc bạn sức khỏe và hạnh phúc!