Hàng triệu mẹ Việt đang nhầm lẫn khi sử dụng nước muối sinh lý
Nước muối sinh lý được rất nhiều mẹ bỉm sữa tin dùng. Tuy nhiên việc sử dụng sao cho đúng và đạt hiệu quả thì không phải ai cũng làm được.
Theo PGS Nguyễn Hữu Đức – Giảng viên trường Đại học Y Dược TP.HCM- để sản xuất nước muối sinh lý cần có một dây chuyền vô trùng, đảm bảo đặc biệt là nước muối sinh lý có thể dùng nhỏ mắt.
Mới đây, Giám đốc Sở Y tế TP.HCM Nguyễn Tấn Bỉnh có công văn chỉ đạo phòng y tế 24 huyện, thị xã trên khu vực thành phố về rà soát các sản phẩm: natri clorid 0,9% (nước muối sinh lý), cồn 70 độ, cồn 90 độ, ô xy già... đang lưu hành trên thị trường nhưng tính pháp lý không rõ ràng. Đồng thời ông cũng chỉ đạo các bệnh viện ngưng ngay việc sử dụng các sản phẩm tiêu dùng ngoài không mang số đăng ký theo quy định.
Trước đó, vào ngày 26/4, đoàn rà soát của Sở Y tế TP.HCM tới ấp Tiền Lân, xã Bà Điểm (H.Hóc Môn) kiểm tra Công ty cổ phần thương nghiệp đồ vật y tế Vĩnh Phúc.
Tại đây, mang hàng ngàn thùng nước muối thành phẩm đã đóng xong. Điều đáng nói là công nhân viên làm việc không có bảo hộ cần lao, bít tất, găng tay... Nền nhà xưởng bề bộn nước chảy, đất cát, trông rất bẩn. Trong phòng pha chế, công cụ để lẫn lộn đủ thứ. Chú ý nhất chính là bồn đựng nước natri clorid thì phèn bám vàng khè, cạnh đó là thùng chứa cồn to.
Quy trình sản xuất nước muối sinh lý rất mất an toàn. Ảnh báo Thanh Niên
Theo PGS Đức, nếu sản xuất nước muối sinh lý theo biện pháp thủ công như trên cần phải phạt thật nặng vì nước muối sinh lý tưởng chừng chỉ là dung dịch nước muối bình thường nhưng nếu sử dụng trong y tế nó cũng có quy định về quy trình sản xuất rất khắt khe.
Chỉ nhìn hình ảnh sản xuất thủ công đã biết không đủ tiêu chuẩn sử dụng.
Nước muối sinh lý chính là dung dịch nước muối 0,9% (NaCl 0,9%) một vài nơi gọi là dung dịch nước muối đẳng trương vì trong dung dịch nước muối này có chứa muối ăn NaCl ở nồng độ 0,9%.
Theo PGS Đức, nồng độ này tức là 1 lít dung dịch nước muối chứa 9g muối ăn. Để có nồng độ này các chuyên gia dược đã tính toán sao cho hàm lượng tương đương với nồng độ của dịch cơ thể con người gồm máu, nước mắt... trong tình trạng hoạt động sinh lý bình thường.
Chính vì thế, nước muối sinh lý là sản phẩm nhiều người mua để sử dụng nhỏ mắt, nhỏ mũi, súc miệng. Không ít mẹ mua cả lít về dùng chung cho việc rửa mắt, miệng, mũi cho trẻ, thậm chí là trẻ sơ sinh. Tuy nhiên theo chuyên gia, nước muối sinh lý không thể dùng chung.
PGS Đức cho biết nước muối sinh lý không có tác dụng sát khuẩn như cồn. Sản phẩm này được sử dụng ở hầu hết các gia đình, người ta sử dụng dung dịch nước muối để rửa mũi khi viêm mũi xoang, súc miệng khi bị viêm họng để thông thoáng và sạch đường mũi, hầu họng, làm sạch vết bẩn vì có muối.
Có 3 loại nước muối sinh lý là nước muối để nhỏ mắt, nhỏ mũi, loại cuối cùng súc miệng và rửa vết thương. Với dung dịch nước muối sinh lý nhỏ mắt phải đảm bảo rất khắt khe.
PGS Đức cho biết: Chúng ta có thể sử dụng nước muối sinh lý nhỏ mắt để nhỏ mũi nhưng không thể sử dụng chai nước muối nhỏ mũi, xúc miệng, rửa vết thương để nhỏ mắt. Nước muối sinh lý nhỏ mắt là loại riêng, được đóng chai nhỏ mua ở nhà thuốc. Loại nước muối đóng chai 0,5 lít – 1 lít là để súc miệng, rửa làm sạch vết thương, không dùng cho mắt.
Khi cần nhỏ mắt bằng dung dịch nước muối sinh lý, phải dùng thuốc nhỏ mắt NaCl 0,9% bán ở nhà thuốc để dùng, vì thuốc dùng cho mắt được bào chế trong điều kiện riêng tuyệt đối vô trùng và đẳng trương như thuốc tiêm. Không thể tự ý pha chế muối ăn với nước ở nhà để làm thuốc nhỏ mắt (dung dịch tự pha chế có thể bị nhiễm khuẩn gây hại cho mắt và nhất là dung dịch pha không đạt độ đẳng trương).
Riêng đối với dung dịch NaCl 0,9% là thuốc tiêm truyền (gọi tắt là dịch truyền) thì đây là dung dịch tốt nhất trong sử dụng vì phải đạt các tiêu chuẩn của thuốc dùng qua đường tĩnh mạch, đặc biệt là độ vô trùng tuyệt đối để tránh bị lây nhiễm bệnh.
PGS Đức cho biết thêm, nếu ai cần rửa mũi hoặc súc miệng hoặc rửa vết thương ngoài da ta có thể dùng dung dịch nước muối sinh lý tự pha (lưu ý dùng nước sạch và pha đúng nồng độ tức pha 9 gram muối sạch trong 1 lít nước sạch).
Nước muối sinh lý không được phép sử dụng tùy tiện
Chỉ dùng nước muối sinh lý để rửa nhanh
Theo đó, để khắc phục tình trạng này, chúng ta nên bỏ qua thói quen "nhỏ mắt, mũi dự phòng" mỗi ngày khi bé đang khỏe mạnh. Chỉ áp dụng nước muối sinh lý khi bé sổ ngạt mũi ảnh hưởng đến ăn ngủ của bé nước muối đi từ lổ mũi bên này và thoát ra hết ở lổ mũi bên kia, chứ không phải là nhỏ mũi, có nghĩa là nước muối và nước mũi sẽ bị chảy xuống họng.
Trong trường hợp bé bị nghẹt mũi hoặc viêm tuyến lệ, có thể dùng nước muối sinh lý để rửa, sau đó nên nhỏ tiếp theo 1-2 giọt sữa mẹ (nhỏ trực tiếp từ vú mẹ, không hứng vào bình nhựa). Sữa mẹ sát khuẩn, thân thiện với niêm mạc, nuôi dưỡng niêm mạc và giúp niêm mạc giữ ẩm tự nhiên.
Khi bị viêm tuyến lệ hay đỏ mắt, sữa mẹ có thể được sử dụng một ngày nhiều lần (nhỏ trực tiếp từ vú mẹ, chứ k hứng vào bình nhựa) để nhỏ mắt với các loại kháng thể hiệu quả và thân thiện nhất với niêm mạc mắt của bé.
Các nghiên cứu về sữa mẹ có uy tín trên thế giới đều công nhận sữa mẹ không chỉ là thức ăn, đó là thuốc quý. Sữa mẹ cũng là thuốc thức ăn cho da và niêm mạc nữa, mẹ nào đã từng dùng sữa mẹ để dưỡng da, để uống khi đau họng, nhỏ mắt nhỏ mũi đều hiểu rõ các giá trị này.
Trong 1 thìa sữa mẹ (5ml) có đến khoảng 300.000 kháng thể, trong 1 giọt sữa non có chứa đến khoảng 3.000 kháng thể với vô số tác dụng bảo vệ và diệt khuẩn. Nếu là sữa non trong 72 giờ đầu thì lượng kháng thể này còn nhiều đến từ 8 đến 12 lần, có nghĩa có đến khoảng 3 triệu kháng thể trong 1 thìa sữa non.
So với sữa mẹ, nước muối sinh lý thiếu nhiều yếu tố tích cực như: nuôi dưỡng và làm ẩm niêm mạc, thân thiện với hệ men và hệ khuẩn của các vùng niêm mạc đó, mà chỉ có sữa mẹ mới làm được. Trong khi đó, tất cả các tác dụng vệ sinh và kháng khuẩn của nước muối sinh lý thì sữa mẹ đều làm được và làm được tốt hơn, vì thế theo tổng hợp Medicaldaily.com (7/2013) sữa mẹ còn được dùng để nhỏ mắt, mũi, trị viêm tai, trị hăm tã, côn trùng đốt, bỏng, giảm đau họng và dùng để chế biến các thực phẩm ăn dặm lành mạnh bổ dưỡng.