Vitamin K đóng một vai trò quan trọng trong việc tạo nên đông máu của mỗi người. Một số lượng nhỏ trẻ sơ sinh bị tình trạng chảy máu do thiếu hụt vitamin K, hay còn được gọi là bệnh tan huyết ở trẻ sơ sinh (HDN) do những trẻ này không đủ lượng vitamin K. Điều này dẫn đến việc trẻ thường hay chảy máu miệng hay mũi hoặc xuất huyết nội có thể dẫn đến tử vong.
Bệnh tan huyết trẻ sơ sinh
Đây là tình trạng hồng cầu của trẻ bị tiêu huỷ (tan huyết) do các kháng thể trong máu người mẹ đi qua nhau trong quá trình còn mang thai. Điều này thường xảy ra nhất khi hồng cầu của thai nhi là Rh dương (tức có yếu tố Rhesus) nhưng hồng cầu của người mẹ lại là Rh âm. Các hồng cầu thai nhi vì thấy không tương hợp với tuần hoàn của người mẹ sẽ gây ra sự sản sinh kháng thể
Trong suốt 30 năm qua, gần như hầu hết trẻ em mới sinh tại Anh quốc và khắp châu Âu đều được tiêm chích vitamin K nhằm tránh khỏi căn bệnh này. Sau đó, đầu thập niên 90, một số nghiên cứu công bố cho thấy có mối tương quan giữa việc đưa vitamin K vào cơ thể trẻ qua đường tiêm và chứng ung thư bạch cầu ở trẻ sơ sinh. Trong những năm gần đây, các nhà khoa học đã thực hiện thêm nhiều nghiên cứu tại Anh, Mỹ, Đức và Thuỵ Điển lại chứng tỏ rằng không có sự tương quan giữa hai việc trên. Một nghiên cứu vừa được công bố tại Scotland phát hiện rằng khoảng 400 trẻ em mới sinh đến 14 tuổi không có nguy cơ ung thư bạch cầu từ việc tiêm chích vitamin K vào cơ thể khi còn nhỏ.
Từ các kết quả thu được, nhiều bệnh viện đã thay đổi cách thức chích vitamin K trực tiếp vào cơ thể bằng việc cho trẻ uống. Khi uống vitamin K, trẻ sơ sinh cần hơn một liều và những liều này được cho uống nhiều lần khác nhau, phụ thuộc vào môi trường sống của trẻ.
Tầm quan trọng của vitamin K với trẻ
Các bác sĩ nhi khoa cho biết trẻ sơ sinh còn bú mẹ tiếp nhận vào cơ thể lượng vitamin K rất ít và do đó rất dễ có nguy cơ bị bệnh tan huyết ở trẻ, còn những trẻ bú bình lại có lượng vitamin K trong máu cao bởi các nhà sản xuất sữa đã thêm một lượng vitamin thích hợp vào công thức chế biến sữa.
Vitamin K cần cho sự tạo thành prothrombin trong gan có vai trò thiết yếu trong sự đông máu, và cũng điều hoà sự tổng hợp các yếu tố đông máu khác. Thường không có việc thiếu vitamin K trong chế độ ăn uống vì loại vitamin này được tổng hợp bởi các vi trùng trong ruột già và phân bố rộng trong các loại rau lá xanh và thịt. Chính vì thế, ở những trẻ sau 3 tuần tuổi, các bậc cha mẹ nên chú ý đến việc cho con trẻ bú thêm sữa ngoài để tăng cường loại vitamin này trong cơ thể trẻ.
Nếu phát hiện những dấu hiệu bất thường ở trẻ như có hiện tượng chảy máu mũi hay miệng, điều đầu tiên nên làm là phải đưa trẻ ngay đến bác sĩ chuyên khoa để tham khảo về vấn đề vitamin K có liên quan đến trẻ ra sao.
Các bậc cha mẹ cũng nên nhớ rằng sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tốt nhất cho trẻ mặc dù lượng vitamin K trong sữa rất thấp, nhưng đừng vì thế mà không cho trẻ bú sữa mẹ. Thay vào đó, để tăng lượng vitamin K, chúng ta chỉ cần một hoặc hai lần cho trẻ bú thêm sữa ngoài.