Trong bối cảnh sản xuất hiện đại, việc tối ưu hóa quy trình sản xuất trở thành một nhiệm vụ thiết yếu đối với các doanh nghiệp nhằm giảm thiểu chi phí và gia tăng hiệu suất. Một trong những công cụ quan trọng giúp các doanh nghiệp đo lường và cải thiện hiệu quả sản xuất chính là OEE (Overall Equipment Effectiveness) - chỉ số hiệu quả tổng thể của thiết bị. Việc hiểu rõ về cách tính OEE cũng như áp dụng nó một cách hiệu quả có thể giúp các tổ chức cải thiện đáng kể năng suất và lợi nhuận.

Khái niệm OEE

OEE là một chỉ số đo lường khả năng sử dụng tối ưu của thiết bị trong quá trình sản xuất. Chỉ số này được giới thiệu vào những năm 1960 và đã trở thành một trong những công cụ chính trong phương pháp Lean Manufacturing. OEE cho phép doanh nghiệp đánh giá hiệu suất vận hành của thiết bị, từ đó xác định các nguyên nhân dẫn đến thất thoát và tìm cách khắc phục.

Chỉ số OEE được tính toán dựa trên ba yếu tố cơ bản: Thời gian hoạt động, Hiệu suất, và Chất lượng sản phẩm. Mỗi yếu tố này góp phần vào việc xác định mức độ hiệu quả và có thể được mô tả như sau:

  1. Thời gian khả dụng (Availability): Đây là tỷ lệ giữa thời gian thực tế mà thiết bị hoạt động so với tổng thời gian có thể hoạt động. Nó phản ánh mức độ sẵn sàng của thiết bị để sản xuất. Thời gian không hoạt động có thể do bảo trì định kỳ, hỏng hóc máy móc hoặc thay đổi công cụ.

  2. Hiệu suất (Performance): Tỷ lệ giữa số sản phẩm thực tế sản xuất ra trong một khoảng thời gian so với số sản phẩm mà thiết bị có thể sản xuất trong cùng khoảng thời gian đó. Hiệu suất này chịu ảnh hưởng bởi các yếu tố như tốc độ sản xuất, thời gian thiết lập và thời gian ngừng sản xuất không cần thiết.

  3. Chất lượng sản phẩm (Quality): Đây là tỷ lệ giữa số lượng sản phẩm đạt tiêu chuẩn chất lượng trên tổng số sản phẩm được sản xuất. Chất lượng có thể bị ảnh hưởng bởi các lỗi trong quy trình sản xuất hoặc nguyên liệu kém chất lượng.

Cách Tính OEE

Công thức tính OEE có thể được biểu diễn như sau:

OEE= Tính khả dụng x Hiệu suất x Chất lượng
Tính khả dụng (%)= Thời gian chạy / Thời gian sản xuất theo kế hoạch 
Hiệu suất (%)= (Thời gian chu kỳ lý tưởng x Tổng số) / Thời gian chạy
Chất lượng (%)= ( Sản phẩm – sản phẩm lỗi) / Tổng số

Sau khi tính toán ba yếu tố này, OEE sẽ cung cấp một giá trị từ 0% đến 100%, trong đó 100% đại diện cho hiệu suất tối ưu khi thiết bị hoạt động liên tục, sản xuất đúng số lượng và chất lượng sản phẩm đạt yêu cầu.

Áp Dụng OEE Trong Thực Tiễn

Việc tích hợp OEE vào quy trình sản xuất yêu cầu sự cam kết từ tất cả các cấp trong tổ chức. Để áp dụng hiệu quả OEE, các doanh nghiệp cần thực hiện các bước sau:

  1. Đo lường và phân tích dữ liệu: Bước đầu tiên là thu thập dữ liệu chính xác từ quy trình sản xuất. Điều này bao gồm các thông số như thời gian hoạt động, thời gian ngừng hoạt động, số lượng sản phẩm sản xuất và các dữ liệu liên quan khác. Công nghệ hiện đại, chẳng hạn như cảm biến tự động và hệ thống quản lý sản xuất, có thể hỗ trợ trong việc thu thập dữ liệu này.

  2. Xác định và phân tích nguyên nhân thất thoát: Sau khi thu thập dữ liệu, doanh nghiệp cần phân tích để xác định các vấn đề dẫn đến giảm OEE. Các nguyên nhân có thể bao gồm thời gian dừng máy dài, tốc độ sản xuất không đạt yêu cầu hoặc lượng sản phẩm lỗi nhiều. Phân tích nguyên nhân gốc rễ là một quy trình quan trọng để phát hiện và loại bỏ các vấn đề này.

  3. Triển khai các biện pháp cải tiến: Dựa trên kết quả phân tích, doanh nghiệp cần thực hiện các biện pháp sửa đổi tương ứng nhằm nâng cao OEE. Điều này có thể bao gồm bảo trì thiết bị định kỳ, cải thiện quy trình sản xuất, nâng cao kỹ năng cho nhân công, và đầu tư vào công nghệ tiên tiến hơn.

  4. Giám sát và điều chỉnh liên tục: Quá trình cải tiến không bao giờ dừng lại. Doanh nghiệp cần thường xuyên theo dõi chỉ số OEE và thực hiện các điều chỉnh cần thiết nhằm duy trì và tiếp tục nâng cao chỉ số này. Việc tổ chức các buổi họp định kỳ để xem xét và đánh giá OEE sẽ khuyến khích tất cả nhân viên tham gia vào quá trình cải tiến.

Kết luận

OEE là một chỉ số quan trọng giúp các doanh nghiệp sản xuất quản lý và tối ưu hóa quy trình vận hành. Bằng cách hiểu và áp dụng OEE một cách hiệu quả, các tổ chức không chỉ cải thiện được hiệu suất sản xuất mà còn có thể nâng cao chất lượng sản phẩm và giảm thiểu chi phí. Việc áp dụng OEE cần sự cam kết từ tất cả các cấp quản lý và nhân viên cũng như một quy trình giám sát và cải tiến liên tục. Trong môi trường cạnh tranh khốc liệt hiện nay, OEE càng trở nên thiết yếu đối với sự phát triển bền vững của các doanh nghiệp sản xuất.

Nguồn: SpeedMaint