Thời tiết giao mùa, mẹ đừng quên trữ một ít bồ kết để xông nhà diệt khuẩn và phòng trị một số bệnh vặt cho bé.
Sau sinh, tóc mình càng ngày càng khô xơ và rụng nhiều, có những ngày không dám chải đầu vì sợ nhìn thấy tóc rụng mà đau lòng. Nhớ ngày còn nhỏ, thời dầu gội là thứ cực kỳ đắt đỏ, mẹ thường nướng bồ kết, giã nhỏ rồi nấu nước gội đầu cho mình cùng lá hương nhu, lá sả, vỏ bưởi, cỏ hôi... Nhờ đó mà tóc mình thời học sinh luôn dày và bóng mượt. Sau này từ lúc học đại học, xa nhà nên xa luôn thói quen gội đầu bằng nước bồ kết, tóc trở nên “xuống cấp” trầm trọng. Trải qua 2 lần sinh nở, nhìn nắm tóc thu nhỏ dần mà chỉ biết ngậm ngùi.
Mấy hôm nay nghe Hà Nội cháy hàng bồ kết, mình không có gì ngạc nhiên cả. Thường cuối năm trời trở lạnh, không khí ẩm thấp, mọi người có xu hướng mua bồ kết về trữ để xông nhà diệt khuẩn, trừ tà khí. Đặc biệt, theo Lương y Hoàng Duy Tân (suckhoedoisong), bồ kết còn có một số lợi ích đối với trẻ nhỏ như:
- Trị đầy bụng: đốt quả bồ kết trên bếp than, hứng khói vào bàn tay hoặc lá trầu rồi ép vào bụng trẻ.
- Trị giun kim: dùng bồ kết đốt tồn tính tán bột, trộn với dầu đậu phộng hoặc dầu mè tẩm vào bông để vào trong hậu môn, làm vào buổi tối, liên tiếp 3 ngày, mỗi ngày một lần. (Đốt tồn tính là đốt không cho bồ kết cháy thành tro hoàn toàn, mà chỉ cho cháy lớp ngoài chừng 70%).
- Trị quai bị: lấy một lượng vừa đủ quả bồ kết, đốt thành than, tán bột mịn, trộn với dấm thanh. Lấy bông thấm thuốc này đắp lên chỗ quai bị, khoảng 20 - 30 phút lại thay thuốc một lần.
- Trị ngạt mũi: dùng 4 – 5 quả bồ kết (tùy diện tích phòng cần xông) đốt vào một cái thau đặt ở góc phòng cho khói xông lên thoang thoảng. Mùi thơm tự nhiên của bồ kết sẽ giúp mũi bé thông thoáng, dễ thở.
- Chữa táo bón: dùng bồ kết đốt tồn tính tán bột, trộn với dầu đậu phộng hoặc dầu mè tẩm vào bông để vào trong hậu môn, làm vài lần sẽ thông đại tiện.
- Trị trẻ nhỏ bị chốc đầu, rụng tóc: bồ kết đốt ra than, tán nhỏ rửa sạch vết chốc, rồi đắp than bồ kết lên.
Với mẹ sau sinh, thường xuyên bị rụng tóc, gội đầu bằng nước bồ kết sẽ giúp tóc suôn, mượt, nhất là cải thiện tình trạng tóc rụng rõ rệt. Cách làm như sau: mẹ nướng khoảng 5 trái bồ kết, đập dập, cho vào túi vải. Nấu 1 nồi nước, khi nước sôi bỏ hương nhu, vỏ bưởi, ít lá sả và túi bồ kết vào. Bóp nhẹ túi bồ kết cho ra bọt. Pha thêm nước cho bớt nóng rồi gội đầu.
Lương y Hoàng Duy Tân cũng lưu ý:
Bồ kết (cây, trái, hạt, lá vỏ…) đều chứa độc tính nhưng nếu không dùng đường uống, chỉ sử dụng ngoài da thì sẽ không ảnh hưởng đến sức khỏe.
Người bị trúng độc từ bồ kết sẽ có các triệu chứng như tức ngực, nóng rát ở cổ, nôn ói; sau đó tiêu chảy, tiêu ra nước có bọt, đau đầu, mệt mỏi, chân tay rã rời.
Bồ kết không thích hợp dùng cho thai phụ vì nó chứa chất tẩy rửa, tính acid nhẹ có thể gây hưng phấn cổ tử cung, tăng nguy cơ sinh non, sảy thai, dị tật thai nhi.