(Tamnhin.net) - Sau thông tin Viện kiểm sát TP Hà Nội ra cáo trạng, chuyển tội danh đối với ông Đoàn Tiến Dũng, cựu phó tổng giám đốc BIDV từ tội nhận hối lộ sang tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi, nhiều diễn đàn mạng đã có nhiều hiểu nhầm đáng tiếc.
>Truy tố cựu phó tổng giám đốc BIDV tội gì thì đúng?
Giao dịch tại BIDV. Ảnh internet
Tuy nhiên, theo luật, Viện kiểm sát nhân dân, trong quá trình thực hiện chức năng kiểm sát hoạt động điều tra, truy tố và xét xử, hoàn toàn có thẩm quyền thay đổi tội danh, huỷ bỏ biện pháp ngăn chặn, hoặc đình chỉ điều tra nếu có đủ căn cứ chứng minh.
Vụ án ông Đoàn Tiến Dũng cho thấy cơ quan điều tra đã tiến hành các biện pháp tố tụng, xác định hành vi của ông Dũng là nhận hối lộ.
Cấu thành tội phạm nhận hối lộ quy định tại Điều 279 BLHS như sau: Người nào lợi dụng chức vụ, quyền hạn, trực tiếp hoặc qua trung gian đã nhận hoặc sẽ nhận tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác dưới bất kỳ hình thức nào có giá trị từ hai triệu đồng đến dưới mười triệu đồng hoặc dưới hai triệu đồng để làm hoặc không làm một việc vì lợi ích hoặc theo yêu cầu của người đưa hối lộ.
Đối với tội phạm lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi theo Điều 283, cấu thành của nó được định nghĩa: Người nào lợi dụng chức vụ, quyền hạn, trực tiếp hoặc qua trung gian đã nhận hoặc sẽ nhận tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác dưới bất kỳ hình thức nào có giá trị từ hai triệu đồng đến dưới mười triệu đồng hoặc dưới hai triệu đồng nhưng gây hậu quả nghiêm trọng, đã bị xử lý kỷ luật về hành vi này mà còn vi phạm, để dùng ảnh hưởng của mình thúc đẩy người có chức vụ, quyền hạn làm hoặc không làm một việc thuộc trách nhiệm hoặc liên quan trực tiếp đến công việc của họ hoặc làm một việc không được phép làm.
Như vậy, về mặt chủ quan của tội phạm, cấu thành hai tội này hoàn toàn khác nhau. Ở hành vi bị coi là nhận hối lộ là chủ thể tội phạm có chức vụ nhận tiền hoặc thoả thuận sẽ nhận tiền để (trực tiếp) làm hoặc không làm một việc vì lợi ích hoặc theo yêu cầu của người đưa hối lộ. Việc làm hoặc không làm theo định nghĩa trên đây thuộc chức phận, nhiệm vụ, chức năng của người nhận hội lộ. Nói cách khác, người nhận hối lộ có quyền, nghĩa vụ để thực hiện hoặc không thực hiện các hành vi theo yêu cầu của người đưa hối lộ.
Trường hợp này, ông Đoàn Tiến Dũng không trực tiếp giải ngân số tiền trên, không có chức năng cho vay hoặc không cho doanh nghiệp VK vay, tiền của cty VK trong BIDV Hải Phòng không phải là tiền vay BIDV nên cơ quan điều tra định tội danh nhận hối lộ đối với ông Dũng là không chính xác.
Diễn biến vụ án cho thấy, ông Dũng dùng ảnh hưởng, vị trí của mình (phó tổng giám đốc, cấp trên của BIDV Hải Phòng) để thúc đẩy lãnh đạo BIDV Hải Phòng không giải ngân số tiền mà Cty VK gửi trong tài khoản của BIDV Hải Phòng. Tức là theo luật, ông Dũng không thể thực hiện hành vi giải ngân hoặc không giải ngân đối với số tiền nói trên ở BIDV Hải Phòng, trách nhiệm giải ngân thuộc lãnh đạo BIDV Hải Phòng.
Trong hoạt động tố tụng, như đã nói, việc thay đổi tội danh được pháp luật cho phép, là hết sức bình thường vì khi cơ quan tố tụng định tội danh đối với một hành vi nguy hiểm cho xã hội, không ít những trường hợp xác định chưa đúng, nhầm lẫn các hành vi thực hiện tội phạm trong mối tương quan với các dấu hiệu cấu thành tội phạm khác. Tuy nhiên, những vụ án lớn, liên quan đến quan chức lớn của 1 ngân hàng thương mại hàng đầu đất nước, lẽ ra cơ quan tố tụng nên thân trọng hơn để không gây sự hiểm nhầm của một bộ phận công chúng.