Ống hút “bẩn”- hiểm họa khó lường

Khảo sát một vòng các đại lý, cửa hàng bán đồ gia dụng ở Hà Nội, hầu hết các mặt hàng ống hút đều có nguồn gốc “made in China” hoặc không rõ xuất xứ. Tại chợ đầu mối Đồng Xuân, ống hút được xếp thành những chồng lớn, cao tới 1m với đủ loại và màu sắc. Bà Nguyệt, chủ một cửa hàng vừa thoăn thoắt đóng cả trăm túi ống hút vào bao tải, vừa hất hàm hỏi khách: “Mua ống hút để uống trà chanh hay trà sữa?”. Đoạn, bà chỉ vào từng chồng ống hút để giới thiệu. Loại ống hút nhỏ, cổ gập chuyên dùng cho các mặt hàng trà chanh, me đá có giá 2.000đ/túi (khoảng 50 chiếc); ống hút nhỡ chuyên dùng cho nước mía giá 20.000đ/túi (khoảng 200 chiếc); ống hút trà sữa, cỡ to giá 30.000đ/túi (khoảng 300 chiếc)… tính ra, mỗi cây ống hút có giá dao động từ 50-100đ.

Cầm túi ống hút chi chít chữ Trung Quốc (TQ) trên tay, tôi ngỏ ý lấy hàng Việt Nam, bà chủ hàng liền nhanh nhảu đưa ra một túi ống đủ màu sắc xanh đỏ không có bất cứ nhãn mác nào. Chúng tôi thắc mắc thì được trả lời, loại này được nhập từ Hưng Yên, giá thành cũng ngang bằng với ống hút TQ. Điểm chung có thể nhận thấy ở các loại ống hút này là những vết cắt trên miệng ống hút không sắc sảo, màu sắc đậm nhưng dại.

Tuy ống hút chỉ được xem là mặt hàng phụ tại các cửa hàng đồ nhựa, song theo tiết lộ của chủ hàng tại chợ đầu mối Đồng Xuân, mỗi ngày riêng cửa hàng này xuất kho trên 1.000 túi ống hút, cung cấp cho Hà Nội và khu vực miền Bắc. Vài năm trở lại đây, từ khi có phong trào “trà chanh, chém gió”, sản phẩm này càng thịnh hành. Tại những siêu thị lớn như Metro, BigC, mặt hàng ống hút hầu hết đều có xuất xứ Việt Nam và đã được công nhận tiêu chuẩn chất lượng. Tuy nhiên, lượng tiêu thụ của mặt hàng này khá yếu, bởi mức giá cao gấp hai-ba lần so với ống hút “bẩn” đang được bày bán tràn lan trên thị trường.

Là sản phẩm tiếp xúc trực tiếp với đồ uống và hệ tiêu hóa của con người, tuy nhiên, không nhiều người tiêu dùng quan tâm tới chất lượng và nguồn gốc của sản phẩm khi sử dụng. Khảo sát mới đây của TQ thực sự là một tiếng chuông cảnh báo khi 90% lượng ống hút bằng nhựa bán trên thị trường Thượng Hải không đáp ứng được tiêu chuẩn chất lượng, có thể là nguyên nhân gây nên rối loạn đường tiêu hóa, dậy thì sớm và ung thư.

Đáng chú ý, không chỉ có ống hút TQ, ống hút “bẩn” cũng được sản xuất tràn lan tại Việt Nam. Tại các “lò” sản xuất đồ nhựa ở thị trấn Như Quỳnh (Văn Lâm, Hưng Yên) hay Triều Khúc (Hà Đông, Hà Nội), toàn bộ ống hút đều được sản xuất bằng công nghệ tái chế.

Theo các chuyên gia về công nghệ thực phẩm, bản thân nhựa polymer được tổng hợp từ các monomer, chất độc có khả năng hòa tan trong nước và thực phẩm nên dễ gây mất an toàn. Nhựa tái chế khi đem vào lò nấu, dưới tác động của hóa chất và nhiệt độ sẽ sản sinh ra nhiều monomer nên tồn dư chất độc trong sản phẩm cao hơn gấp nhiều lần so với thông thường. Quá trình làm sạch không đảm bảo và nhuộm phẩm màu không an toàn là hai yếu tố cộng hưởng khiến loại sản phẩm tưởng phổ thông này trở thành mối đe dọa lớn tới sức khỏe con người trong quá trình sử dụng. Ngay cả nhựa nguyên sinh dùng để chế biến các sản phẩm sử dụng trong ăn uống cũng phải lựa chọn rất cẩn thận.