Anak': Bài hát của đứa con ngỗ ngược

Gần 40 năm trôi qua, Anak vẫn không ngừng được hát lại. Bài hát như thể sợi dây cuốn chặt tình cảm gia đình, cha con, mẫu tử. Và đó cũng là câu chuyện cuộc đời thật sự của người sáng tác ra nó: Freddie Aguilar.

Anak (tiếng Philippines có nghĩa là con trai hay con gái của tôi) là bài hát được viết bởi ca sĩ nhạc folk người Philippines, Freddie Aguilar. Nó được viết sau khi Aguilar trở về và xin tha thứ sau một thời gian dài đóng vai kẻ phiêu bạt.

Đứa con ngổ ngáo

Cả gia đình của Aguilar sống cực kỳ gia giáo và chưa bao giờ chấp nhận con mình lại trở thành một kẻ lang bạt kỳ hồ. Nhưng lúc ấy Aguilar chỉ thích phiêu lưu cùng âm nhạc. Vì âm nhạc, anh ra đi và cũng vì âm nhạc mà anh trở về.

Cậu bé Freddie Aguilar sinh năm 1953 tại tỉnh Isabela (Philippines) trong một gia đình nổi tiếng. Ông nội anh là Thị trưởng Isabela còn bố anh là cảnh sát trưởng. Aguilar nhớ lại gia đình anh sống cực kỳ nghiêm khắc và lúc ấy, tệ tham nhũng chưa lan tràn như bây giờ và bố anh được xem người liêm chính và cực kỳ trọng danh dự.

Thế rồi một lần, bố Aguilar bị một đối thủ chính trị “đâm sau lưng” và ông quyết định từ chức rồi đưa cả gia đình đến Thủ đô Manila sinh sống. “Cuộc sống của tôi bắt đầu thay đổi, chúng tôi đang sống trong một biệt thự lớn giờ chuyển vào một ngôi nhà bé hơn rất nhiều. Tôi cảm giác bố không còn yêu mình nữa và thậm chí ông cũng chẳng làm sinh nhật cho tôi”, Aguilar tâm sự.

Cho đến một hôm, đi học về và Aguilar đã tròn mặt khi thấy trong nhà xuất hiện một cây guitar cáu cạnh. Cậu bé vui mừng cầm đàn mân mê và trong cậu bỗng dưng trỗi dậy một tình yêu. Nhưng tình yêu ấy tắt ngấm chỉ sau vài phút. Bố cậu ra lệnh bỏ ngay cây đàn xuống bởi đây là món quà mà bố mua cho người chị vốn đang học nhạc ở trường.

Nhưng sự nghiêm khắc của ông bố không làm Aguilar nản lòng. Những lúc chị tập xong, cậu lén lút mang đàn vào phòng và tự học.

Thời gian trôi đi, lúc này, Aguilar đã trở thành một chàng trai 17 tuổi, chơi đàn đã rất nét, đã sáng tác từ năm 14 tuổi và tất nhiên, bố cậu không hề hay biết. Lúc ấy Aguilar đang học Trường Trung cấp Kỹ thuật De Guzman chuyên về điện cơ và trên vai cậu còn gánh thêm cả nhiệm vụ mà người bố đặt ra: trở thành một luật sư.

Nhưng Aguilar chỉ thích hát. Năm cậu 17 tuổi, rock đã tràn đến khắp mọi nơi và cậu là một trong những tay hát rock hay nhất trường. Một hôm, 3 người bạn gái đến nhà rủ Aguilar tham dự một bữa tiệc mà anh sẽ lĩnh phần “quấy rối” bằng âm nhạc. Chẳng may lúc ấy, bố của Aguilar biết được và cấm tuyệt đối cậu con trai ra khỏi nhà. Ông bảo cậu sẽ nhận hậu quả nếu đi theo 3 cô gái ấy. Đáp lại, Aguilar vẫn quyết đi. Tối hôm ấy trở về nhà, đón chờ Aguilar là bố cậu với dây thắt lưng sẵn trong tay. “Ông không đánh vào mông tôi mà đánh tới tấp vào lưng”, Aguilar nhớ lại.

Trận đòn ấy đã mở màn cho cuộc nổi loạn của Aguilar. Anh quyết định bỏ nhà ra đi.

Hối lỗi

Đích đến của Aguilar là các phòng trà ca nhạc hạng thứ cấp “đến cả một cái micro cũng không có mà đám đông thì toàn mùi mồ hôi”. Lúc ấy Aguilar rất mong muốn được hát tiếng Tagalog (ngôn ngữ chính của Philippines) nhưng các chủ phòng trà không cho phép. Công chúng ở đây toàn lính Mỹ và thực đơn duy nhất chỉ là nhạc Anh, Mỹ mà thôi.

Bài hát đầu tiên mà Aguilar thể hiện là một bài hit của John Denver, Sunshine On My Shoulder (Tia nắng trên cánh tay) nhưng lúc ấy chưa có tia nắng nào xuất hiện. Những ông chủ hài lòng và trả cậu 20 peso/đêm (bằng 0,5 USD).

Cuộc sống cầm ca ở các phòng trà tồi tàn không cho Aguilar một mơ mộng nào cao hơn số tiền anh kiếm được. Không những thế, cuộc ấy đã lôi Aguilar vào những cuộc chè chén, bài bạc đến mụ rạc cả người.

Gần 5 năm trời sống như vậy đã khiến Aguilar đau khổ, cô đơn và… nhớ nhà. Aguilar cảm thấy thất vọng về mình, sự hiếu thắng của anh đã ngã gục và giờ phải sống trong tình cảnh giống như một kẻ đang chạy trốn.

Trong tâm trạng ấy, những dòng đầu tiên của bài hát Anak đã ra đời. Đó là năm 1977 khi Freddie Aguilar vừa tròn 24 tuổi.

Bài hát về sự hối lỗi

Anak là câu chuyện cuộc đời của một đứa con với phần mở đầu khá thống thiết “Khi bạn được sinh ra trong thế giới này thì đó là giấc mơ có thật của bố mẹ bạn, là lời cầu khẩn của họ đã thành sự thật”. Bài hát là sự hối lỗi của đứa con đã làm đau lòng cha mẹ, những ca từ như thể những dòng sữa của mẹ chảy ra và nuôi lớn đứa con để rồi một ngày nó trở nên ương bướng...

Aguilar đã thu bản mộc vào băng cassette và khi nghe lại anh đã khóc ròng. Một vài người bạn Mỹ khi nghe xong yêu cầu Aguilar phải đưa bài này lên sân khấu. Nhưng đáp lại Aguilar sợ bị đuổi việc. Nhưng cuối cùng thì chủ phòng trà cũng phải nhượng bộ.

Tối hôm ấy, khi Aguilar cầm đàn và hát bài hát này đã có rất nhiều người khóc theo. Cô bạn đồng nghiệp nói rằng đây chính là bài hát về cuộc đời của cô. Lấy tay lau nước mắt cho bạn, Aguilar cũng nói rằng đây cũng là bài hát cuộc đời của anh.

Sau đó Freddie Aguilar trở về nhà. Cả nhà dang tay đón anh trở về. Bố của anh, sau khi đọc ca từ của Anak đã ôm anh vào lòng và tha thứ. Nhưng ông không quên nói thêm: “Bố vẫn muốn con trở thành một luật sư”.

Thành công vượt mong đợi

Aguilar cũng đã định làm theo lời bố nhưng định mệnh đã chuyển hướng. Ít lâu sau bố anh qua đời và lúc ấy Aguilar bất ngờ nhận được một cuộc điện thoại thông báo, bài hát Anak của anh đã được vào chung khảo cuộc thi âm nhạc lớn nhất lúc ấy ở Philippines, Metropop Song Festival.

Sợ đây là trò lừa đảo, Aguilar đến tận văn phòng BTC để xác minh và cuối cùng đó là sự thật. Bạn của anh đã gửi bài hát này cho BTC và nó được cấp giấy thông hành.

Đêm chung kết chỉ có 14 ca khúc dự thi và màn biểu diễn của Aguilar là cuối cùng. Và hơn cả một giấc mơ, cuối cùng Anak đã dành vị trí cao nhất. Sau đó, Aguilar phải nán lại sân khấu gần một tiếng đồng hồ chỉ để ký tặng người hâm mộ.

Và sau đó, Freddie nhanh chóng trở thành một niềm tự hào mới. Theo Felipe De Leon, một chuyên gia về âm nhạc Philippines, bài hát được sáng tác theo phong cách phương Tây nhưng mang âm hưởng sử thi của Philipines, một âm hưởng mà nhiều người Philippines dễ dàng nhận ra ngay.

Tốc độ lan nhanh của Anak là khủng khiếp. Chỉ một thời gian ngắn, nó được cover qua 55 phiên bản với 26 ngôn ngữ. Chỉ tính riêng tại Philippines nó đã bán 6 triệu đĩa. Tại Nhật, nó đứng đầu nhiều tuần liền, chưa kể ở các quốc gia và vùng lãnh thổ ở châu Âu, Mỹ, Hong Kong, Malaysia, Đài Loan hay Việt Nam sau này (Con yêu qua tiếng Cẩm Vân).

Lúc ấy Aguilar không thể tưởng tượng cuộc đời mình sang trang nhanh như vậy. Với nhiều nhà nghiên cứu âm nhạc ở Philippines, trước và sau Aguilar chưa có tiền lệ bởi đây thật sự là một tài năng thiên bẩm.

Giờ Aguilar đã trở thành biểu tượng với gia tài âm nhạc rất phong phú và nổi tiếng. Nhưng ông chỉ được như bây giờ là nhờ Anak, một bài hát của một đứa con ngỗ ngược và may mắn tìm được ánh sáng trở về.