LỘT DA BẰNG HÓA CHẤT (CHEMICAL PEEL)


L’asenta nhận được rất nhiều inbox hỏi về lột da như: Lột da là gì? Lột da vi điểm với các loại lột da khác có gì khác nhau không? Trên thị trường có cả lột da collagen, hay lột da vitamin nhờ L’asenta giải thích giùm.


Hôm nay, L’asenta xin phép có 1 bài về phương pháp lột da. Trước khi đi vào những thông tin chính, L’asenta có lời rằng: Tất cả các loại lột da trên thị trường chẳng qua chỉ là tên gọi đặt ra cho mỹ miều chứ thực chất nó chỉ là 1 thứ. Đó là : LỘT DA BẰNG HÓA CHẤT ( TÊN CHUYÊN MÔN GỌI LÀ CHEMICAL PEEL)


Ở nước ngoài, dịch vụ lột da rất đắt. Nó đắt không phải vì giá nguyên liệu đầu vào đắt mà vì đây là dịch vụ khá là nguy hiểm đối với người dùng trong những trường hợp lột sau, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng ( Nếu lột da bằng Phenol). Cho nên người thực hiện dịch vụ này cần phải là bác sỹ da liễu có chuyên môn cao, bắt buộc phải thực hiện trong phòng có đầy đủ dụng cụ cấp cứu. Còn ở nước ta, L’asenta thấy các bạn tự lột da cho nhau, rồi thực hiện ở những nơi không đủ điều kiện y tế. Bản thân L’asenta cũng đã từng thử nghiệm tự lột da bằng thuốc bán trên thị trường nhưng thấy rất nguy hiểm các bạn ạ!


Để hiểu rõ về khái niệm cũng như các cách lột da bằng hóa chất, các bạn cố gắng đọc hết để lựa chọn cho mình phương pháp dưỡng da phù hợp nhé!


I -Khái quát


-Da là cơ quan lớn nhất, bao trùm toàn bộ cơ thể, có tổng diện tích khoảng 2m2 với trọng lượng từ 4,5-5kg (người lớn). Đây là lớp bao phủ tự nhiên bảo vệ các bộ phận bên trong, giữ các cơ quan đúng vị trí và là nơi dự trữ một lượng lớn ~70% nước của cơ thể, các chất béo và nguồn sản sinh vitamin D khi tiếp xúc với tia tử ngoại cùa ánh nắng mặt trời.


- Từ ngoài vào trong, da gồm 3 lớp: thượng bì, trung bì và hạ bì. Lớp thượng bì là nguồn cung cấp các tế bào biểu mô, giữ vai trò rất quan trọng trong việc tái tạo làn da khi lớp da bên trên bị bong tróc do xây xát, chấn thương, phỏng; do lột da bằng hóa chất hay bào da, ghép da; do da bị lão hóa.


II- Lột da bằng bằng hóa chất


Đây là kỹ thuật dùng chất hóa học để phá hủy các lớp tế bào ngoài cùng của da bị hư hỏng. Sau đó, lớp da này sẽ được tái tạo từ các phần phụ của thượng bì còn lại trong lớp bì. Tiến trình này bắt đầu trong vòng 24 giờ sau khi da bị lột và thường hoàn tất sau 5-10 ngày. Lớp hạ bì được tái tạo chậm hơn sau 40-56 ngày; ở người lớn tuổi có thể kéo dài đến 90 ngày. Giới hạn của kỹ thuật này là có thể để lại sẹo xấu và sự tăng sắc tố. Các hóa chất và công thức khác nhau được chọn lựa sử dụng tùy theo độ sâu của lớp da cần lột. Hóa chất thâm nhập sâu vào lớp bì có thể hủy hoại phần lớn các phần phụ của da làm vết lột chậm lành và có sẹo.


Trong thủ thuật này, một hóa chất dạng dung dịch được bôi lên da làm tạo vết thương ở bì và thượng bì để loại bỏ các sang thương nông và cải thiện kết cấu da. Lột nông kích thích phát triển thượng bì nhờ loại bỏ lớp sừng mà không hoại tử. Sau khi tróc ra, thượng bì dầy lên với thay đổi tái tạo về chất. Lột trung bình hủy thượng bì nhiều hơn và gây viêm ở bì nhú. Cuối cùng, lột sâu tạo đáp ứng viêm xuống tận bì lưới, kích thích sản xuất collagen và chất nền mới.


Tuyệt đối chống chỉ định:


- Vùng da lột có vết thương hở;


- Có tiền sử dị ứng thuốc, nhạy cảm với ánh sáng khi dùng thuốc, hen phế quản;


- Tình trạng nhiễm khuẩn, nhiễm siêu vi, nhiễm nấm cấp tính;


- Mắc bệnh ngoài da mạn tính : vẩy nến, chàm.


- Người có tiền sử bị sẹo xấu, sẹo lồi hay đang dùng Isotretinoin, ánh sáng trị liệu bệnh ngoài da trong vòng 6 tháng trước lột: chống chỉ định lột trung bình hay lột sâu vì hóa chất lột tác động đến lớp bì sâu, có thể gây sẹo lồi hay sẹo xấu.


- Người có tiền sử bệnh tim mạch, gan, thận.


- Người không muốn thực hiện, không hợp tác (không thể tránh ra nắng, đang dùng thuốc chống chỉ định lột…).


Những tổn thương da như vậy có thể xử lý bằng phương pháp lột da với hóa chất, một thủ thuật không xâm nhập nhằm kích thích sự phát triển của tế bào da, làm cho da trở nên trơn láng, sạch sẽ. Phương pháp lột da với hóa chất cũng được ứng dụng để xử lý sạm da; chúng được sử dụng ở mặt, tay chân, cổ và ngực.


Có nhiều hoạt chất khác nhau được sử dụng để lột da. Hiệu quả của mỗi phương pháp tùy thuộc vào độ sâu của tổn thương, hoạt chất sử dụng, độc tính và kinh nghiệm của bác sĩ.


a- Lột nông hay lột nhẹ: Là lấy hết lớp biểu bì đến tầng tế bào đáy nằm giữa phần biểu bì và bì;


* Lột da với các acid trái cây


Có 5 loại acid trái cây:


- Citric acid: thường được chiết xuất từ chanh, cam và từ quả dứa. Phương pháp này thường đơn giản và hiệu quả.


- Glycolic acid: chiết xuất từ đường mía, phương pháp này có thể làm bong lớp sừng bên ngoài và kích thích collagen phát triển.


- Malic acid: chất này chiết xuất từ quả táo, nó có thể làm nở lỗ chân lông, làm lỗ chân lông đẩy chất bã nhờn và làm giảm mụn.


-Tartaric acid: chất này chiết xuất từ quả nho và có tác dụng như phương pháp trên, làm bong da nhẹ.


-Lactic acid: có tác dụng làm bong đi lớp da chết, làm cho da khỏe mạnh hơn, mềm hơn và sáng sủa hơn. Chất này được chiết xuất từ sữa chua hoặc từ quả việt quất.


+Lột lớp da rất nông bao gồm 10 - 20% trichloroacetic acid, dung dịch Jessner được bôi từ 1 - 3 lớp, và glycolic acid 20 - 30%.


Hóa chất thường sử dụng là AHA (alpha hydroxy acids) 3%-7%: glycolic, lactic, citric, tartaric và malic acid. AHA có tác dụng ly thượng bì, làm tách rời thượng bì với lớp trung bì bên dưới. Tiến trình lột da nhẹ và nông này không cần gây tê, kéo dài nhiều ngày, hoàn tất sau 7-10 ngày và có thể được lập lại nhiều lần cách nhau ít nhất 2-3 tuần. Lột da nhẹ được chỉ định dùng cho các trường hợp làm da phẳng, mịn, cải thiện làn da sậm màu, da tổn thương do ánh nắng,


Vì các acid thuộc nhóm AHA chỉ có tác dụng bong lớp sừng ngoài da và còn tùy thuộc vào nồng độ acid, nồng độ từ 2 - 8% chỉ làm bong một ít lớp sừng, còn nồng độ 12% làm bong toàn bộ lớp sừng và gây ra hiện tượng kích thích da. Phương pháp này có thể lặp lại cách nhau khoảng 2 tuần, tùy thuộc vào mức độ lột. Với phương pháp lột da này, bạn sẽ cảm nhận và trông vẻ bình thường sau 3 - 4 ngày nếu lột nông, nếu lột sâu với nồng độ cao hơn phải mất vài tuần và vài tháng để hồi phục hoàn toàn.


b- Lột vừa hay lột trung bình: Là lấy sâu đến phần gai bì của da;


Người ta thường dùng trichloroacetic acid (TCA) nồng độ 20% - 35% để lột da với độ sâu trung bình, từ lớp tế bào gai đến lớp tế bào lưới của trung bì. Trước khi thực hiện, da mặt có thể được làm lạnh hay gây tê vì phương pháp này làm bỏng da. Tiến trình lột kéo dài nhiều ngày và hoàn tất sau 10-14 ngày. Phương pháp lột này có thể lập lại sau mỗi tháng và có tác dụng duy trì sau 6-12 tháng. Lột da vừa có thể giúp tẩy xóa các vết thâm nhẹ, làm phẳng các vết nhăn nông, giảm một số rối loạn sắc tố nhẹ ngoài da.


Lột trung bình thường với hoạt chất trichloroacetic acid nồng độ 30 - 50% và trichloroacetic acid thêm nhiều dung dịch khác như là dung dịch Jessner’s, solid carbon dioxide và glycolic acid.


c- Lột sâu: Là phần da được lột sâu đến tổ chức tế bào lưới của da.


Lột theo phương pháp sử dụng Phenol


Đây là phương pháp dùng để cải thiện những tổn thương da do ánh sáng mặt trời, cũng như những nếp nhăn trung bình của da. Nó gây tổn thương tương đối sâu có thể đến lớp bì, phương pháp này thường được giới hạn riêng cho vùng mặt, không áp dụng với cổ, tay… Có những báo cáo ghi nhận có thể có tổn thương gây sẹo khi sử dụng ở những vùng không phải mặt.


Phenol được hấp thu vào máu và có thể gây rối loạn nhịp tim. Để tránh tác hại này, bệnh nhân được khám xét toàn diện với thử máu, nước tiểu và đo điện tim. Phenol được bài tiết hơn 75% thông qua đường tiểu. Theo báo cáo đã có trường hợp đột từ khi dùng phương pháp lột da bằng Phenol


Tác dụng lột sâu đến dưới lớp tế bào lưới; hóa chất cơ bản dùng là Phenol nguyên chất với nồng độ 88% hay pha lẫn với xà phòng, dầu olive, dầu croton. Phenol có tác dụng làm đông đặc và bong lớp sừng. Phenol có tác dụng gây tê nhẹ. Một số bệnh nhân còn có thể phải dùng thêm thuốc giảm đau và an thần.


Phenol được hấp thu qua da, biến dưỡng bởi gan và bài tiết qua thận. Phenol có độc tính cao, trực tiếp gây độc cho cơ tim; dùng quá liều Phenol có thể gây tổn thương gan, thận và dẫn đến sự kích thích làm loạn nhịp tim, được ghi nhận khoảng 23% trường hợp sau khi lột được 30 phút.


3. Sau lột


Việc chăm sóc da sau lột và tránh nắng rất quan trọng, giúp da chóng lành, không để lại sẹo cũng như nhiều biến chứng không mong muốn khác.


- Việc chăm sóc da sau lột và tránh nắng là rất quan trọng, quyết định sự bình phục vết thương và tránh biến chứng. Một số bệnh nhân dùng ánh sáng trị liệu bệnh ngoài da trước khi lột hay đang dùng loại thuốc Isotretinoin có thể bị sẹo xấu và vết lột chậm lành. Việc dùng Isotretinoin là chống chỉ định tuyệt đối khi áp dụng phương pháp lột da vừa và lột sâu. Bệnh nhân phải ngưng dùng Isotretinoin ít nhất 6 tháng để các phần phụ của lớp thương bì hồi phục trước khi quyết định lột da.


Về mặt kỹ thuật, bệnh nhân được khuyến cáo ngưng trang điểm khoảng 24 giờ trước đó và sau khi thực hiện được khuyến cáo giữ ẩm vùng da được xử lý để kích thích vết thương mau lành. Có thể dùng kèm những dung dịch làm dịu da (emollient lotion). Sau khoảng 7 - 9 ngày, lớp biểu mô có thể tái tạo và có thể thực hiện trang điểm. Sử dụng kem chống nắng để phòng ngừa tăng nhiễm sắc.


4. Biến chứng


Lột da mặt có thể giúp tái tạo làn da, cải thiện chất lượng của da mặt nhưng cũng có thể gây nhiều biến chứng không mong muốn liên quan đến độ sâu da cần lột, loại da bệnh nhân và hóa chất lột được sử dụng.


- Hồng ban có thể lặn trong vòng 90 ngày nhưng cũng có thể tồn tại lâu dài kèm biểu hiện tăng sắc tố và ngứa nhiều. Nhóm người có nguy cơ cao: đang dùng thuốc ngừa thai, thuốc nhạy cảm với ánh sáng.


- Da nhạy cảm với ánh nắng mặt trời, một trong những nguyên nhân gây ung thư da. Bệnh nhân được khuyến cáo hạn chế ra nắng từ 6-12 tháng và phải thường xuyên dùng kem chống nắng.


- Sẹo teo da do vết lột chậm lành. Biến chứng này rất trầm trọng, đòi hỏi sự chăm sóc da sau lột thật kỹ và điều trị tích cực chóng lành.


- Nhiễm trùng là biến chứng thường gặp, đặc biệt do vi khuẩn Pseudomonas, do virus Herpes bùng phát.


- Xuất huyết tại vị trí lột sâu có thể xảy ra ở người đang dùng thuốc làm loãng máu như warfarin. Bệnh nhân đang dùng aspirin được khuyến cáo nên tạm ngưng dùng thuốc ít nhất 1 tuần trước khi quyết định lột sâu.


- Tăng sắc tố: Nhiều trường hợp ghi nhận bị tăng nám, sậm màu da sau khi lột.


- Một số trường hợp lột da không hiệu quả.


5- KẾT LUẬN


Các loại lột da trên thị trường đang bán, L’asenta nghĩ phần lớn là pha thêm Phenol vì Phenol có tác dụng gây tê nhẹ sẽ làm giảm cảm giác nóng bỏng do AHA hay BHA gây nên. Tuy nhiên, vì Phenol hấp thụ vào máu và tác động lên tim mạch, gan, thận nên đã từng có trường hợp đột tử khi đang lột da.


Vậy nên, trước khi thử phương pháp làm đẹp này, các bạn nên tìm hiểu thật kỹ và cân nhắc trước khi sử dụng nhé!