Định nghĩa vô sinh


Vô sinh hay hiếm muộn là tình trạng một cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh sản sống chung với nhau và không áp dụng một biện pháp tranh thai nào mà vẫn không có con sau một thời gian một năm. Vô sinh được chia làm 2 loại là vô sinh nguyên phát ( khi chưa có thai lần nào) và vô sinh thứ phát ( đã có thai nhưng sau hơn một năm vẫn không có thai lại).


Nguyên nhân gây vô sinh


Tần suất vô sinh khoảng từ 10% đến 15%, trong đó nguyên nhân do vợ chiếm 40%, do chồng 40%, cả hai vợ chồng 10% và không rõ nguyên nhân chiếm 10%.


Nguyên nhân do vợ


Nguyên nhân do cổ tử cung


Nhờ chất nhầy ở cổ tử cung và cấu trúc bình thường của cổ tử cung giúp tinh trùng bơi qua dễ dàng. Nếu vì một lý do nào đó gây ảnh hưởng tới chất nhầy hoặc cấu trúc của cổ tử cung làm cho tinh trùng khó sống sót và không thể bơi qua được sẽ làm cho tỉ lệ có thai giảm. Tiền sử có đốt lạnh hay đốt điện cổ tử cung làm phá huỷ các tế bào tiết chất nhầy, tiền căn nạo thai, sẩy thaai, tổn thương cổ tử cung sau sanh gây chít ép hoặc hở cổ tử cung. Viêm nhiễm cổ tử cung làm ảnh hưởng tới khả năng sống của tinh trùng.


Nguyên nhân do tử cung và ống dẫn trứng


Phụ nữ có tiền sử về nhiễm trùng sinh dục như viêm cổ tử cung, tử cung, ống dẫn trứng làm chít hẹp hoặc tắc ống dẫn trứng do đó trứng không thể di chuyển vào buồng tử cung. Phụ nữ trước đây có đặt vòng, nạo thai,sẩy thai hoặc thai ngoài tử cung cũng sẽ làm thay đổi cấu trúc bình thường của tử cung và ống dẫn trứng dính như buồng tử cung hoặc tắc ống dẫn trứng. Ngoài ra còn có mo6t số nguyên nhân khác như dị dạng tử cung, u xơ tử cung, tiền căn phẫu thuật vùng chậu, viêm vùng chậu..v.v…


Nguyên nhân do rối loạn rụng trứng


Rối loạn rụng trứng thường được biểu hiện qua tình trạng kinh nguyệt như kinh thưa (chu kỳ kinh nguyệt trên 35 ngày) hay vô kinh (không có kinh từ 3 hoặc 6 tháng trở lên). Nguyên nhân rối loạn rụng trứng rất nhiều như rối loạn về yếu tố tâm lý, thể thao quá mức, tăng cân hoặc giảm cân trên 20% trọng lượng cơ thể hoặc các bệnh lý như buồng trứng đa năng, suy buồng trứng sớm..v.v…


Nguyên nhân do tuổi


Tuổi phụ nữ càng cao, khả năng sinh sản càng giảm và tỉ lệ sẩy thai càng tăng.


Một số nguyên nhân khác


Một số bệnh lý liên quan đến nội tiết có thể gây vô sinh như bệnh bướu cổ, bệnh gan, thận, thượng thận…


Nguyên nhân do chồng


Rối loạn trong quá trình sinh tinh, trưởng thành của tinh trùng


Suy tuyến sinh dục nguyên phát, thứ phát, nhiễm trùng đường sinh dục, quai bị, dãn tĩnh mạch thừng tinh, tiếp xúc với các hoá chất, tia xạ làm tinh trùng yếu, giảm hoặc không có tinh trùng.


Rối loạn chức năng tính dục


Các rối loạn chức năng cương dương vật ( bất lực), và rối loạn về phóng tinh ( xuất tinh ngược dòng) giảm khả năng có thai.


Bất thường về cấu trúc của cơ quan sinh dục


Không có ống dẫn tinh, tắc ống dẫn tinh, tinh hoàn ẩn, hay dãn tĩnh mạch thừng tinh.v.v…gây giảm hoặc không có tinh trùng.


Kết luận


Có rất nhiều nguyên nhân gây vô sinh, tỉ lệ xuất hiện đều ở nam và nữ. Do dó , khi thăm khám và chẩn đoán vô sinh phải cần thăm khám cả vợ lẫn chồng để tìm hiểu nguyên nhân và từ đó điều trị mới có kết quả.


BS. Phùng Huy Tuân- Khoa Hiếm muộn - BV Phụ sản Từ Dũ