Hội chứng buồng trứng đa nang còn được gọi với tên khoa học là PCOS. Thực tế có rất nhiều phụ nữ ở Việt Nam mắc hội chứng này và hàng nghìn câu hỏi đã được đặt ra.
Hầu hết mọi người đều muốn tìm hiểu xem điều gì xảy ra nếu một phụ nữ mắc PCOS? Buồng trứng đa nang có tự khỏi không? PCOS có thể điều trị được không? Phụ nữ có thể mang thai nếu mắc PCOS không?
Buồng trứng đa nang là gì và tại sao nhiều phụ nữ lại phải sống chung với nó
Chu kỳ kinh nguyệt không đều và mụn trứng cá là những vấn đề thường gặp ở phụ nữ trẻ. Tuy nhiên, nhiều người không nhận ra rằng những triệu chứng tưởng chừng như tầm thường này có thể là do một tình trạng bệnh lý tiềm ẩn nghiêm trọng hơn. Đó chính là buồng trứng đa nang.
Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) là chứng rối loạn nội tiết (nội tiết tố) phổ biến nhất ảnh hưởng đến phụ nữ trẻ.
Phụ nữ mắc PCOS có thể có nhiều u nang trong buồng trứng hoặc bị mất cân bằng nội tiết tố như thừa androgen (nội tiết tố nam) và kháng insulin. Nội tiết tố bị ảnh hưởng bởi căn bệnh này và dẫn đến vô sinh, mọc tóc quá mức, mụn trứng cá và chu kỳ kinh nguyệt không đều.
Nó có thể biểu hiện với nhiều triệu chứng khác nhau và nhiều người có thể không nhận thức được tình trạng của mình và không được chẩn đoán.
Việc bạn có muốn mang thai hay không sẽ ảnh hưởng đến việc điều trị PCOS của bạn. Những người mắc chứng bệnh này có thể dễ mắc các bệnh như tiểu đường và huyết áp cao.
>> Xem thêm: Hội các mẹ buồng trứng đa nang 2 bên bơi hết vào đây chia sẻ kinh nghiệm chữa trị với em đi ạ
Nguyên nhân gây ra hội chứng buồng trứng đa nang
Không có nguyên nhân rõ ràng gây ra PCOS. Tuy nhiên, có bằng chứng cho thấy di truyền có liên quan. Các yếu tố khác sau đây cũng có thể góp phần gây ra buồng trứng đa nang:
1. Nồng độ androgen, một loại nội tiết tố nam cao hơn
Nồng độ androgen cao cản trở sự rụng trứng, dẫn đến kinh nguyệt không đều. Các túi nhỏ chứa đầy chất lỏng cũng có thể hình thành trong buồng trứng do rụng trứng không đều. Mụn trứng cá và tóc mọc quá mức là những tác động tiếp theo của lượng androgen cao ở phụ nữ.
2. Kháng insulin
Nồng độ insulin tăng cao kích hoạt giải phóng hormone nam từ buồng trứng (androgen). Mức độ hormone nam tăng lên sau đó sẽ ngăn cản sự rụng trứng và làm trầm trọng thêm các triệu chứng PCOS khác.
Cách cơ thể bạn sử dụng glucose (đường) để tạo năng lượng được điều chỉnh bởi insulin. Do việc xử lý insulin không đúng cách dẫn đến tình trạng kháng insulin, lượng đường trong máu của bạn sẽ tăng cao.
Mặc dù không phải tất cả những người bị kháng insulin đều mắc bệnh tiểu đường hoặc lượng đường trong máu cao nhưng tình trạng kháng insulin có thể gây ra bệnh tiểu đường. Tình trạng kháng insulin cũng có thể bị ảnh hưởng do béo phì hoặc thừa cân. Ngay cả khi lượng đường trong máu của bạn bình thường, mức insulin cao có thể cho thấy tình trạng kháng insulin.
3. Viêm cấp độ thấp
Những người mắc bệnh PCOS thường bị viêm ở mức độ thấp. Các phép đo protein phản ứng C (CRP) và bạch cầu có thể được bác sĩ thực hiện thông qua xét nghiệm máu để xác định mức độ viêm hiện diện trong cơ thể bạn.
4. Di truyền học
Buồng trứng đa nang có thể di truyền trong một số trường hợp. Bạn thường có nguy cơ mắc PCOS cao hơn nếu bất kỳ người thân nào của bạn, chẳng hạn như mẹ, chị gái hoặc dì của bạn, mắc phải.
Mặc dù các gen cụ thể liên quan đến tình trạng này vẫn chưa được phát hiện nhưng điều này cho thấy chứng rối loạn này có thể có yếu tố di truyền.
Ai có nguy cơ mắc hội chứng buồng trứng đa nang
Mặc dù PCOS có thể xảy ra ở phụ nữ ở mọi kích cỡ cơ thể, nhưng một số yếu tố có thể làm tang nguy cơ phát triển tình trạng này. Hiểu được các yếu tố rủi ro này là điều cần thiết để phát hiện sớm và quản lý thích hợp. Dưới đây là những yếu tố chính góp phần gây ra nguy cơ mắc PCOS.
1. Thừa cân hoặc béo phì: Thừa cân, đặc biệt là ở vùng bụng, làm tăng nguy cơ phát triển buồng trứng đa nang. Mô mỡ quá mức có thể phá vỡ sự cân bằng nội tiết tố và chức năng insulin, góp phần phát triển PCOS.
2. Tiền sử gia đình mắc PCOS: Có một thành viên thân thiết trong gia đình, chẳng hạn như mẹ, chị gái hoặc dì, mắc PCOS sẽ làm tăng khả năng phát triển tình trạng này. Yếu tố di truyền đóng một vai trò trong sự phát triển của PCOS và những người có tiền sử gia đình nên thận trọng trong việc theo dõi các triệu chứng của mình.
3. Các vấn đề liên quan đến cân nặng: Ngoài việc thừa cân hoặc béo phì, các vấn đề liên quan đến cân nặng như kháng insulin và hội chứng chuyển hóa có thể làm tăng nguy cơ mắc PCOS.
Những tình trạng này thường liên quan đến tình trạng thừa cân và góp phần gây mất cân bằng nội tiết tố dẫn đến buồng trứng đa nang
>> Xem thêm: Bị buồng trứng đa nang mà vẫn có thai bình thường
4. Mất cân bằng nội tiết tố: PCOS được đặc trưng bởi sự mất cân bằng nội tiết tố, đặc biệt là nồng độ androgen (nội tiết tố nam) tăng cao. Phụ nữ có nồng độ androgen cao hơn bình thường có thể gặp phải tình trạng kinh nguyệt không đều, nổi mụn, mọc tóc quá mức (rậm lông) và rụng tóc.
5. Tuổi sau tuổi dậy thì: PCOS có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi sau tuổi dậy thì. Tuy nhiên, hầu hết phụ nữ phát hiện ra mình mắc PCOS ở độ tuổi 20 và 30 khi gặp khó khăn khi mang thai và tìm đến tư vấn y tế.
Điều quan trọng cần lưu ý là mặc dù những yếu tố này làm tăng nguy cơ phát triển PCOS nhưng tình trạng này vẫn có thể xảy ra ở những người không có bất kỳ yếu tố rủi ro nào trong số này.
Triệu chứng khi một người bị hội chứng buồng trứng đa nang
Những dấu hiệu đầu tiên của PCOS là gì? Nếu bạn chưa bao giờ được chẩn đoán trước đó, làm sao bạn biết liệu mình có mắc bệnh này hay không?
Một trong những triệu chứng điển hình của PCOS là chu kỳ kinh nguyệt không đều, thường có khoảng thời gian dài giữa các kỳ kinh (thiểu kinh) hoặc mất kinh.
Các triệu chứng như mụn trứng cá, rậm lông (tăng lông trên mặt và cơ thể) và rụng tóc kiểu nam là kết quả của việc dư thừa nội tiết tố nam.
Các triệu chứng khác là:
Da sẫm màu: Các mảng da sẫm màu, đặc biệt là ở các nếp gấp ở cổ, nách, háng (giữa hai chân) và dưới ngực. Acanthosis nigricans là thuật ngữ cho trường hợp này.
U nang: Nhiều người mắc chứng PCOS có những túi nhỏ chứa đầy chất lỏng trong buồng trứng.
Thẻ da: Thẻ da là những vạt da nhỏ nhô ra. Ở phụ nữ mắc PCOS, chúng thường nằm ở cổ hoặc nách.
Tóc mỏng: Những người mắc PCOS có thể bị hói hoặc hói từng đốm trên đầu.
Vô sinh: Yếu tố thường gặp nhất gây vô sinh ở nữ là PCOS. Thiếu rụng trứng hoặc giảm tần suất rụng trứng có thể ngăn cản việc thụ thai.
Mặc dù béo phì là tình trạng phổ biến ở những phụ nữ mắc PCOS, nhưng điều quan trọng cần lưu ý là nhiều phụ nữ mắc PCOS ở Singapore thực sự có chỉ số BMI bình thường.
Các biến chứng có thể xảy ra của hội chứng buồng trứng đa nang là gì
Các biến chứng của PCOS có thể bao gồm:
Khô khan
PCOS là nguyên nhân rất phổ biến gây vô sinh . Vì phụ nữ mắc PCOS không rụng trứng thường xuyên nên họ có thể gặp khó khăn trong việc thụ thai.
Sảy thai hoặc sinh non
Những người thụ thai thành công có nguy cơ gặp biến chứng cao hơn khi mang thai, thường mắc
Bệnh tiểu đường thai kỳ
Bệnh tiểu đường thai kỳ hoặc huyết áp cao do mang thai
Tình trạng kháng insulin gặp ở phụ nữ mắc PCOS khiến họ có nguy cơ mắc một số bệnh cao hơn như Tiểu đường Loại 2 và bệnh tim mạch.
Ung thư niêm mạc tử cung (ung thư nội mạc tử cung)
Ngoài ra còn có nguy cơ gia tăng ung thư nội mạc tử cung (tử cung) do mất cân bằng nội tiết tố.
Viêm gan nhiễm mỡ không do rượu
Đây là tình trạng viêm gan nghiêm trọng do sự tích tụ chất béo trong gan gây ra.
Lo lắng, trầm cảm và các vấn đề về ăn uống
Nó có thể gây đau khổ về mặt tâm lý và phụ nữ cũng có thể bị lo lắng và trầm cảm liên quan đến mụn trứng cá, tóc thừa, rụng tóc, lo ngại về trọng lượng cơ thể hoặc vô sinh.
>> Xem thêm: Cách điều trị hội chứng đa nang buồng trứng
Cách chẩn đoán hội chứng buồng trứng đa nang
Nếu bạn có các triệu chứng gợi ý đến PCOS, bác sĩ có thể yêu cầu bạn làm thêm các xét nghiệm và chụp cắt lớp máu.
PCOS được chẩn đoán thông qua sự kết hợp của các triệu chứng lâm sàng dưới dạng tiền sử kinh nguyệt không đều, xét nghiệm nội tiết tố trong máu để tìm mức độ dư thừa của nội tiết tố nam và chẩn đoán hình ảnh, thường là siêu âm vùng chậu để tìm sự hiện diện của nhiều u nang trong buồng trứng.
Điều trị và kiểm soát hội chứng buồng trứng đa nang
Dựa trên các triệu chứng, tiền sử bệnh, các vấn đề sức khỏe khác và liệu bạn có muốn mang thai hay không, chuyên gia chăm sóc sức khỏe của bạn sẽ quyết định cách hành động tốt nhất. Thuốc, điều chỉnh lối sống hoặc kết hợp cả hai có thể được sử dụng làm phương pháp điều trị.
Một lối sống lành mạnh với chế độ ăn uống và tập thể dục tốt có thể giúp giảm các triệu chứng của PCOS. Nếu bạn thừa cân, chỉ cần giảm trọng lượng cơ thể từ 2 đến 5% có thể giúp chu kỳ kinh nguyệt bình thường trở lại và giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường, bệnh tim và các bệnh khác.
Cách chữa hội chứng buồng trứng đa nang vĩnh viễn
Việc điều trị y tế được điều chỉnh để phù hợp với các triệu chứng và nhu cầu của bạn.
Các lựa chọn điều trị, nếu bạn không muốn mang thai, bao gồm:
Phương pháp ngừa thai nội tiết tố
Điều này bao gồm thuốc uống , vòng âm đạo, miếng dán, mũi tiêm và dụng cụ tử cung (DCTC).
Thuốc tránh thai nội tiết hỗ trợ cải thiện mụn trứng cá, giảm sự phát triển của tóc quá mức và điều hòa chu kỳ kinh nguyệt.
Thuốc nhạy cảm với insulin
Metformin là một loại thuốc trị tiểu đường. Nó hoạt động bằng cách hỗ trợ chuyển hóa insulin trong cơ thể bạn. Một số bệnh nhân PCOS nhận thấy sự cải thiện trong chu kỳ kinh nguyệt khi mức insulin của họ được kiểm soát.
Thuốc ngăn chặn tác dụng của nội tiết tố androgen
Một số loại thuốc có thể ngăn chặn tác dụng của nội tiết tố androgen. Điều này hỗ trợ trong việc giảm mụn trứng cá hoặc sự phát triển của tóc do PCOS gây ra. Tìm hiểu xem chúng có phù hợp với bạn hay không bằng cách nói chuyện với bác sĩ chăm sóc sức khỏe của bạn.
Thay đổi lối sống
Ăn một chế độ ăn uống bổ dưỡng và giảm cân đều có thể làm giảm mức insulin.
Thuốc kích thích rụng trứng
Rụng trứng là bước đầu tiên trong một thai kỳ khỏe mạnh. Người ta đã chứng minh rằng một số loại thuốc có thể gây rụng trứng ở phụ nữ PCOS. Trong khi gonadotropin được tiêm tĩnh mạch, thuốc clomiphene và letrozole phải được dùng bằng đường uống.
Ca phẫu thuật
Bằng cách loại bỏ các cấu trúc trong buồng trứng đang giải phóng hormone androgen, phẫu thuật khoan buồng trứng có thể khiến quá trình rụng trứng xảy ra. Các bác sĩ phẫu thuật hiện nay hiếm khi thực hiện ca phẫu thuật này do có sẵn các loại thuốc mới hơn.
Thụ tinh trong ống nghiệm (IVF)
Tinh trùng của bạn tình và trứng của bạn được thụ tinh trong phòng thí nghiệm trước khi được vận chuyển đến tử cung của bạn. Khi dùng thuốc không giúp rụng trứng, phụ nữ PCOS có lựa chọn này.
Chế độ ăn kiêng dành cho nguồi bị buồng trứng đa nang
Phụ nữ mắc PCOS có thể gặp khó khăn trong việc giảm cân. Một chế độ ăn uống cân bằng có thể giúp mọi người giảm cân. Một số vitamin cũng có thể có lợi. Ngoài ra, lối sống cũng cần được chú ý.
>> Xem thêm: Buồng trứng đa nang, uống thuốc gì để dễ có con đây các mẹ ơi
Hãy nhớ những điểm chính này sẽ giúp bạn giảm cân khi đối mặt với PCOS:
Áp dụng thói quen ăn uống lành mạnh
Việc giảm cân có thể được hỗ trợ bằng cách ăn uống có tinh thần, điều này giúp nâng cao nhận thức về các tác nhân gây ăn uống bên trong. Phụ nữ mắc PCOS có thể thấy nó đặc biệt có lợi vì họ có nhiều khả năng gặp phải các vấn đề về ăn uống hơn.
Quá trình trao đổi chất của bạn có thể chậm lại nếu bạn hạn chế lượng calo thường xuyên, điều này có thể dẫn đến tăng cân. Thay vì hạn chế chế độ ăn kiêng, hãy thử chuyển sang chế độ ăn nhiều thực phẩm nguyên hạt, chưa qua chế biến để hỗ trợ giảm cân.
Cắt giảm năng lượng nạp vào
Chế độ ăn ít calo có thể làm giảm nồng độ insulin ở phụ nữ mắc PCOS. Do đó, điều này có thể tạo điều kiện thuận lợi cho việc giảm cân.
Tiêu thụ nhiều chất xơ
Một chế độ ăn giàu chất xơ có thể mang lại lợi ích cho phụ nữ mắc chứng PCOS nhờ nỗ lực giảm cân, độ nhạy insulin và lượng mỡ thừa trong cơ thể.
Tiêu thụ đủ chất đạm
Sau bữa ăn, protein thúc đẩy cảm giác no và giúp cân bằng lượng đường trong máu. Tiêu thụ protein cao hơn có thể đẩy nhanh quá trình giảm cân, đặc biệt đối với phụ nữ bị ảnh hưởng bởi PCOS.
Hãy cân nhắc việc tăng cường chế độ ăn uống của bạn bằng các thực phẩm bổ dưỡng, giàu protein như trứng, hạnh nhân và hải sản.
Tiêu thụ chất béo lành mạnh
Bao gồm nhiều chất béo lành mạnh trong chế độ ăn uống của bạn có thể giúp bạn chống lại việc giảm cân và các triệu chứng PCOS khác, đồng thời khiến bạn cảm thấy hài lòng hơn sau bữa ăn.
Dầu ô liu, dầu dừa, bơ hạt, quả bơ và các loại chất béo có lợi cho sức khỏe khác là một vài ví dụ.
Hiệu quả làm no của các bữa ăn chính và đồ ăn nhẹ có thể được tăng thêm bằng cách kết hợp chất béo lành mạnh với nguồn protein.
Tiêu thụ thực phẩm lên men
Có thể phụ nữ bị buồng trứng đa nang có ít vi khuẩn đường ruột khỏe mạnh hơn. Ăn các bữa ăn giàu men vi sinh hoặc uống thuốc chứa men vi sinh có thể giúp ích cho vi khuẩn đường ruột, giúp bạn giảm cân.
Cắt giảm lượng đường bổ sung và thực phẩm chế biến sẵn
Lượng đường trong máu tăng lên do thực phẩm chế biến sẵn, chẳng hạn như carbohydrate tinh chế và đường bổ sung, có thể dẫn đến tăng cân.
Hãy thử thực phẩm chống viêm
Béo phì và viêm nhiễm có liên quan ở phụ nữ mắc PCOS. Một chế độ ăn chống viêm nhấn mạnh vào thực phẩm toàn phần, đặc biệt là trái cây và rau quả, có thể có lợi.
Ngủ đủ
Béo phì có liên quan đến giấc ngủ kém. Theo các nghiên cứu trên người lớn khỏe mạnh, việc tăng thời gian ngủ tổng thể có thể giúp bạn giảm cân và giảm mỡ trong cơ thể.
Quản lý các yếu tố gây căng thẳng
Kiểm soát căng thẳng có thể giúp bạn kiểm soát cân nặng vì căng thẳng là yếu tố nguy cơ làm tăng cân.
Căng thẳng mãn tính có liên quan đến nồng độ cortisol cao, có liên quan đến tình trạng kháng insulin và béo bụng. Yoga, thiền và dành thời gian bên ngoài đều có thể giúp bạn thư giãn và giảm mức cortisol.
Luyện tập thể dục đều đặn
Các bài tập bao gồm cả aerobic và cử tạ có thể giúp bệnh nhân PCOS giảm mỡ trong cơ thể và tang độ nhạy insulin.
Uống thuốc bổ sung
Một số loại vitamin có thể hỗ trợ kiểm soát cân nặng và các triệu chứng nếu bạn bị buồng trứng đa nang.
Một loại thực phẩm bổ sung có tên myoinositol có thể giúp phụ nữ mắc chứng PCOS giảm cân. Chất liên quan đến vitamin AB được gọi là inositol hỗ trợ tăng cường độ nhạy insulin. Một loại inositol đặc biệt được gọi là myoinositol.
Hội chứng buồng trứng đa nang phổ biến hơn bạn nghĩ và có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng về sức khỏe. Điều quan trọng là không bỏ qua hoặc bỏ qua các triệu chứng có thể có của PCOS. Nếu bất kỳ triệu chứng nào nghe có vẻ quen thuộc với bạn, tốt nhất bạn nên hẹn gặp bác sĩ để được kiểm tra.
Có thể bạn quan tâm:
>> 80% phụ nữ đều có thể mắc bệnh u nang buồng trứng
>> Dấu hiệu sớm phát hiện ung thư buồng trứng các chị không nên bỏ qua