Thường phụ nữ chỉ biết về chu kỳ sinh sản của mình qua kinh nguyệt, nhưng hiện tượng rụng trứng mới là yếu tố quyết định giúp chị em chúng mình có thể trở thành người mẹ hay là không. Hiểu về chu kỳ sinh sản và rụng trứng giúp chị em biết được thời điểm tốt nhất để thụ thai hoặc có thể tránh mang thai ngoài ý muốn.



Chu kỳ kinh nguyệt của phụ nữ



Nắm rõ về chu kỳ kinh nguyệt của mình giúp tăng cơ hội thụ thai của bạn. Giai đoạn đầu của chu kỳ bắt đầu vào ngày đầu tiên hành kinh. Cơ thể bạn sản sinh ra các hormone kích thích trứng phát triển bên trong các nang của buồng trứng. Từ giữa ngày thứ 2 đến ngày thứ 14, các hormone này cũng khiến niêm mạc tử cung dày lên để trứng sau khi thụ tinh có thể bám vào làm tổ. Đây là giai đoạn nang (pha nang).



Khi trứng rụng




Nồng độ hormone LH tăng cao gây phóng noãn. Ảnh: Gettyimages.


Chu kỳ kinh nguyệt thông thường kéo dài khoảng 28-32 ngày. Thời điểm rụng trứng chính xác có thể khác nhau ở mỗi người, nhưng nhìn chung ở vào khoảng từ ngày thứ 11 đến ngày 21 của chu kỳ kinh nguyệt. Một hormone do não sản sinh là LH (luteinizing hormone – hormone hoàng thể) tăng lên, gây phóng thích trứng đã chín muồi. Đồng thời, chất nhày cổ tử cung cũng biến đổi thành chất dịch trơn tựa lòng trắng trứng tạo thuận lợi cho tinh trùng tiến vào gặp trứng.



Vấn đề thời gian



Phụ nữ được sinh ra với khoảng 1-2 triệu quả trứng, nhưng chỉ 300-400 quả sẽ được phóng thích trong suốt cuộc đời. Thường thì chỉ một quả trứng được phóng thích mỗi tháng. Trứng theo ống dẫn trứng đi xuống buồng tử cung, nơi nó sẽ sẵn sàng để được thụ tinh. Quả trứng này sẽ chỉ có thể sống trong 12-24 giờ sau khi rời khỏi buồng trứng. Tinh trùng có thể sống trong tử cung phụ nữ trong 3-5 ngày, vì thế biết được thời điểm rụng trứng có thể giúp vợ chồng bạn lên kế hoạch “xung trận” vào thời điểm bạn dễ thụ thai nhất. Nếu sự thụ tinh không xảy ra, trứng sẽ tự tan trong 24 giớ sau đó.



Tính ngày dễ thụ thai nhất



Nói chung, bạn có cơ hội cấn thai cao nhất khi giao hợp trong 1-2 ngày trước khi rụng trứng. Nếu bạn có chu kỳ kinh nguyệt bình thường 28 ngày, hãy đếm ngược 14 ngày từ ngày đầu dự kiến của chu kỳ kinh nguyệt tiếp theo. Hãy lên kế hoạch quan hệ tình dục mỗi ngày trong khoảng thời gian này. Bạn cũng cần nhớ rằng ân ái mỗi ngày có thể làm giảm số lượng tinh trùng. Chu kỳ của bạn có thể ngắn hơn hoặc dài hơn, bạn có thể lấy ngày đầu dự kiến của kỳ kinh tiếp theo, đếm ngược 12 ngày, rồi đếm ngược thêm 4 ngày nữa để có kết quả 5 ngày dễ thụ thai nhất trong chu kỳ. Nếu chu kỳ kinh nguyệt của bạn không đều, hãy bỏ qua cách tính này.



Xác định thời điểm rụng trứng bằng thân nhiệt




Dù hiện tượng rụng trứng diễn ra âm thầm sâu bên trong hệ sinh dục,


vẫn có cách để bạn biết được thời điểm trứng rụng. Ảnh: Gettyimages.


Sau khi trứng được phóng thích, phần còn lại của nang – gọi là hoàng thể - giải phóng hormone progesterone để làm dày nội mạc tử cung chuẩn bị cho thai kỳ. Progesterone khiến nhiệt độ cơ thể của bạn tăng nhẹ. Đo nhiệt độ gốc cơ thể vào mỗi sáng sớm thức dậy trước khi rời khỏi giường là một cách xác định thời điểm rụng trứng hầu như không tốn kém nhưng đòi hỏi kiên nhẫn và cũng không chính xác như các biện pháp xác định rụng trứng khác.



Xác định thời điểm rụng trứng bằng hormone



Sự tăng vọt của hormone LH khiến trứng được giải phóng khỏi buồng trứng. Bộ que thử rụng trứng bằng cách kiểm tra nồng độ LH trong nước tiểu có thể giúp bạn đoán biết được ngày trứng rụng. Một số bộ thử cho phép thử hàng ngày để xác định thời gian rụng trứng chính xác đến 99%.



Giai đoạn cuối của chu kỳ kinh nguyệt



Trong nửa sau của chu kỳ kinh nguyệt, progesterone khiến nội mạc tử cung dày lên để chuẩn bị cho trứng đã thụ tinh bám vào. Nếu trứng không thụ tinh và và hiện tượng làm tổ không diễn ra, trứng sẽ tự tan rã, nồng độ progesterone hạ xuống và khoảng 12-16 ngày sau, quả trứng cùng với máu và mô niêm mạc bong khỏi thành tử cung và bị đào thải ra ngoài. Quá trình này kéo dài từ 3-7 ngày, đó chính là hiện tượng hành kinh. Và một chu kỳ kinh nguyệt mới bắt đầu.



Cách nào để thúc đẩy rụng trứng



Ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy các yếu tố môi trường có thể làm giảm khả năng thụ thai. Nếu bạn muốn tăng cường cơ hội có thai, hãy ăn các loại thực phẩm giàu acid folic, dùng thực phẩm sạch và sản phẩm thân thiện với môi trường, hạn chế sử dụng nhựa và chất dẻo (bao gồm cả màng bọc thức ăn bằng nhựa dẻo), duy trì cân nặng lành mạnh và tập thể dục, tránh uống rượu và hạn chế caffeine.