Con của Rồng có chín đặc điểm quan trọng: Thân của rắn, vẩy của cá chép, đầu của lạc đà, sừng của hươu, mắt của thỏ (hoặc của giống quỷ), bụng của con sò thần, gan bàn chân của hổ, móng vuốt của đại bàng, trên trán có gò nổi lên gọi là Xích Mộc.
Ngoài ra còn có nhiều đặc điểm để con Rồng thành tối linh toàn hảo: tai của bò, mũi và bờm sư tử, hai sợi râu dài hai bên mũi, chòm râu dưới cằm, có 81 vảy dương và 36 vảy âm, mỗi chân có 5 móng. Thiếu những điều ấy, rồng vẫn là rồng, nhưng không phải là loài rồng tối thượng. Và khi con rồng xuất hiện, sẽ cuộn mình chín khúc, trước miệng có hạt châu.
Rồng ở trên trời, dưới biển, trong lòng đất, dưới đáy sông hồ vực thẳm, trong giếng sâu, ngoài đồng rộng. Rồng hóa mây mù sương tuyết, phun mưa vẫy gió, quẫy sóng nổi lửa. Mưa trên trời do rồng phun nước, núi lửa dưới đất do rồng phun lửa, động đất cũng do rồng quẫy đạp.
Tối linh thần thú
Rồng đứng đầu trong tất cả các giống linh thú, thần thú, trên trời, dưới biển, mặt đất, sông hồ. Rồng đứng đầu Tứ linh : Long - Lân - Quy - Phượng. Ba giống sau là tượng trưng cho quyền năng của loài thú trên mặt đất (Lân), của loài thủy tộc (Quy), của loài chim trời (Phượng hay Phụng), còn Rồng bao gồm tất thảy.
Rồng đứng đầu trong tứ tượng của bốn phương vũ trụ: Thanh long - Bạch hổ - Chu tước - Huyền vũ, là Thần chủ phương Đông, gồm tám chòm sao: Giác - Cang - Đê - Phòng - Tâm - Vĩ - Cơ. Rồng là biểu tượng của vua, con rồng toàn hảo chỉ dành cho vua, cho bầu trời, cho Thượng đế. Ngay những vị thần cũng không được mang hình con rồng tối thượng đó.
Rồng cũng lắm loại
Con rồng tối thượng chỉ một tên gọi là Long, nhưng cũng có nhiều biến thể. Giống bốn móng là Mãng, giống không sừng không vẩy là Ly hay Ly long, giống một sừng vảy lớn là Giao, giống có cánh là Ưng long, giống không chân là Trực.
Rồng nơi đỉnh trời là cao quý là bậc Thiên long (*), phun mây mù mưa gió là loài Thần long, ẩn mình sâu trong lòng đất canh giữ mà làm ra động đất núi lửa là Phục tàng long, ở nơi đồng ruộng sông ngòi là giống Địa long, cuộn mình nơi đáy vực, đầm hồ là loại Bàn long...
Các giống dị chủng
Rồng sinh ra con, nhưng đám con ấy đôi khi chẳng được như cha mẹ, mà là loài dị chủng. Chín loại dị chủng ấy là gì ? Có người nói là Tù ngưu, Nhai xế, Trào phong, Bồ lao, Toan nghê, Bí hí, Bệ ngạn, Phụ hí, Si vẫn; lại có người cho là: Bí hí, Si vẫn, Bồ lao, Bệ ngạn, Thao thiết, Công phúc, Nhai xế, Toan nghê, Tiêu đồ.
Ngoài ra, các loài thần thú Kỳ lân, Tỳ hưu, Thiên hống, Long mã, Long quy, Thiên mã, Giải trãi dường như cũng đều có phần của rồng dính vào thì phải.
(*) Đừng nhầm với Thiên long bát bộ của Kim Dung, vốn lấy từ Kinh Phật: Có tám bộ chúng sinh cao hơn con người: (1) Thiên, (2) Long, (3) Dạ-xoa, (4) Càn-thát-bà, (5) A-tu-la, (6) Ca-lâu-la, (7) Khẩn-Na-La, (8) Ma-hầu-la-gia.
BA LOẠI ĐẠI THẦN THÚ
Ngoài con Rồng là Tối thượng tối linh, còn nhiều giống Thần thú, mà trong đó cao nhất là tam Đại thần thú: Kỳ lân, Sư tử, Tỳ hưu.
Nhân thú Kỳ Lân (Qilin)
Chữ thông thường thì Kỳ là một giống ngựa quý chạy nhanh (ngựa Kỳ ngựa Ký), Lân cũng là giống ngựa quý có lông trông xa như có vẩy. Ghép lại, có Kỳ Lân lại là Thần thú, Vua của tất cả các loài thú bốn chân, một trong Tứ Linh, sánh với rồng phượng. Kỳ Lân có đầu của rồng, mình của ngựa, lại có vảy của loài rồng, có vây lửa cạnh chân. Kỳ Lân bay được lên trời, chạy được trên đất và trên mặt nước, mồm phun ra lửa, nhưng lại rất hiền hòa, không hại ai, sừng không dùng để húc ai bao giờ. Vì thế Kỳ Lân là loài Thần thú nhân nghĩa.
Nếu Kỳ Lân có hai sừng trên đầu thì cũng là Long Mã, con Thần thú đã hiện lên trên sông mang Hà Đồ đến cho Phục Hi thuở khai thiên lập địa. Kỳ Lân xuất hiện tượng trưng cho thời thái bình thịnh trị. Kỳ Lân chạy ngang bay dọc, tung hoành vũ trụ, lại tượng trưng cho người Quân tử. Vì thế tượng Kỳ Lân đặt ở cửa cung vua và nhà Vương thân hoàng thất.
Kỳ Lân cũng có biến thể. Nếu một đực một cái thì con đực là Kỳ, có một sừng, con cái là Lân, không có sừng. Chân của Kỳ Lân cũng có khi là chân như chân hổ lại có giáp, có vuốt như đại bàng, thêm phần kì lạ. Thời trước, áo quan võ được thêu Kỳ lân giữa ngực.....
