GIỚI THIỆU THÁP CHÀM POSHANƯ

Tháp Chàm Poshanư là cụm di tích đền thờ cổ của người Chăm nằm trên ngọn đồi Bà Nài thuộc phường Phú Hài, TP. Phan Thiết, Bình Thuận. Đây là công trình tiêu biểu cho kiến trúc nghệ thuật Hòa Lai đặc sắc, thể hiện tín ngưỡng và văn hóa truyền thống của người dân Champa thời xưa. Tháp được xếp hạng di tích nghệ thuật cấp quốc gia năm 1991. 


Đường đi đến tháp Poshanư cũng khá đơn giản, từ trung tâm thành phố du lịch Phan Thiết bạn đi theo con đường Nguyễn Thông khoảng 7km về phía Mũi Né là đến được đây. Di tích này nằm sát bên với lầu Ông Hoàng nên rất thuận tiện cho du khách tham quan.

tháp chàm poshanuTháp Chàm Poshanư - Biểu tượng của nền văn hóa Champa cổ.

LỊCH SỬ THÁP CHÀM POSHANƯ

Tháp Chàm Poshanư có niên đại cách đây khoảng hơn 1000 năm lúc vương quốc Champa còn là một thế lực hùng mạnh ở khu vực Miền Trung Việt Nam. Người Chăm chịu ảnh hưởng của Ấn Độ Giáo nên văn hóa và tín ngưỡng mang màu sắc của tôn giáo này rất nhiều, mà tháp Poshanư là một đại diện tiêu biểu.


Vào cuối thế kỷ thứ 8, đầu thế kỷ thứ 9 là lúc Champa đạt đến thời kì thịnh trị, Ấn Độ Giáo dần thay thế Phật Giáo trở thành quốc giáo của người Chăm, Tháp Chàm được xây dựng để thờ thần Shiva hay Thấp Bà hoặc Cập Chiêu - vị thần quan trọng, một trong ba tam thần Ấn Giáo, hiện thân cho sức mạnh của vị thần hủy diệt.

địa điểm du lịch bình thuậnTháp Chăm chịu ảnh hưởng rất nhiều của kiến trúc Ấn Giáo.

Đến thế kỷ 15, người ta xây dựng thêm một số đền thờ với kiến trúc đơn giản để thờ công chúa Po Sha Inư - vị công chúa rất được người dân yêu quý bởi tài đức vẹn toàn. Có lẽ tên gọi Poshanư cũng xuất phát từ tên gọi của người này. Bạn đọc có thể theo dõi câu chuyện trong bài viết: Tháp Chàm Poshanư và chuyện tình éo le của nàng Công Chúa nhân hậu


Năm 1992-1995, những cuộc khai quật khảo cổ tại nơi này đã phát hiện ra nhiều nền móng của những ngôi đền bị sụp đổ và bị vùi lấp hàng trăm năm nay, cùng với gạch ngói và một số hiện vật trong lòng các đền tháp có niên đại từ thế kỷ 15. Cũng từ đây tháp có tên gọi là Po Sah Inư. Từ năm 1990 đến năm 2000, di tích được chính quyền tỉnh Bình Thuận tu bổ, tôn tạo.


Năm 1991, di tích này được Việt Nam xếp hạng di tích kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia. Nơi đây trở thành địa điểm du lịch Bình Thuận thu hút rất nhiều lượt khách hàng năm.

du lịch phan thiếtTháp Chăm đã được tôn tạo và trở thành địa điểm du lịch hút khách ở Bình Thuận.

NGHỆ THUẬT KIẾN TRÚC ĐẬM NÉT CHAMPA

Phong cách nghệ thuật các Tháp Chăm có rất nhiều kiểu kiến trúc khác nhau và chia theo từng niên đại. Riêng Tháp Chàm Poshanư do được xây dựng vào đầu thế kỷ thứ 9 nên ảnh hưởng bởi phong cách Hòa Lai, cùng thời với một số tháp khác như tháp Hòa Lai, tháp Po Dam, tháp Mỹ Sơn F3, tháp Mỹ Sơn A2, tháp Mỹ Sơn C7. Điểm dễ nhận thấy ở kiểu Hòa Lai là các vòm cửa nhiều mũi tròn với các trụ bổ tường hình bát giác làm bằng đá cát kết với hoa văn hình lá uốn cong.


Cấu trúc Tháp gồm ba phần chính: Tháp chính A - từ trong lòng tháp lên đến đỉnh 15m, cạnh đáy mỗi bề gần 20m, một cửa chính dài, hướng về phía Đông mà theo truyền thuyết Chăm là nơi cư ngụ của thần linh. Có 3 cửa giả ở những hướng Bắc, Tây, Nam. Trên vòm cuốn ở hướng Tây hiện còn những dãy chạm khắc dày đặc với những bông hoa và hình tượng kỳ lạ. Tháp có 4 tầng, càng lên cao càng thu nhỏ lại và bớt đi những yếu tố kiến trúc của tầng dưới. Trong tháp hiện còn thờ biểu tượng Sinh thực khí Linga - Yoni bằng chất liệu đá xanh đen nguyên khối.( Linga là hình ảnh hoặc trừ tượng hoặc đại diện của thần Shiva). Trên đỉnh tháp có 4 cửa sổ hình tam giác hướng về 4 phía, bên ngoài xây bít kín, dưới mỗi cửa sổ có 4 lỗ lớn để thông gió ra ngoài.

tháp chàmTháp chính của cụm di tích.

Tháp phụ B nằm riêng nhích về hướng Bắc cao khoảng 12m, về cơ bản hình dáng kiến trúc giống tháp A nhưng đơn giản hơn. Trước đây trong tháp có thờ con bò thần Namdin nhưng sau đó không thấy nữa. Năm 1995 lúc khai quật dưới lòng đất đã tìm thấy 1 bàn chân và 1 tai bò thần bằng đá. Tháp phụ C là ngọn tháp thờ thần Lửa với chiều cao hơn 4m, duy nhất một cửa trổ về hướng Đông, những kiến trúc và trang trí nghệ thuật bên ngoài đã bị thời gian bào mòn chỉ còn lại một số đường nét gốc.

lịch sử tháp chàm poshanuTháp Phụ.