Lợn cắp nách hay còn gọi là lợn lửng, đây là loài lợn chỉ có ở vùng cao, và nhiều nhất ở Lai Châu. Chúng chỉ nặng tối đa khoảng 10kg, vì sống ở rừng núi, thức ăn chính của lợn lửng là lá cây, rễ củ nên thịt gần như không có mỡ mà nếu có thì ăn rất ngon vì không bị ngán
Có rất nhiều cách để lợn cắp nách thành đặc sản như: tiết canh, luộc, nướng, hun khói… Đừng bỏ lỡ món ngon này khi đến Lai Châu!
Đây là món ăn của người dân tộc Thái, Dáy... nên cách làm và hương vị rất đặc biệt.
Xôi tím có màu tím đặc trưng của cây khẩu cắm, quyện với hương thơm và dẻo ngọt của nếp thơm, khiến những ai đã một lần nếm thử thì sẽ chẳng thể nào quên được hương vị ấy.
Quá trình nấu xôi cũng rất kỳ công: người ta chọn loại nếp có hương thơm và ngọt, hạt đều và không lẫn thóc, sau đó vo sạch, rồi ngâm trong nước lã từ 6 –7 giờ. Lấy lá và cành của cây khẩu cắm đem rửa sạch, đem luộc, dợi đến khi nước đã chuyển sang màu tím và sánh là được. Đợi nước là nguội, thì cho vào gạo nếp ngâm thêm 2 -3 giờ nữa. Sau đó đổ gạo nếp lên chõ được đục bằng thân cây sung, bắp đầu nấu. Đợi cho đến khi xôi đã chín, xới từng lớp xôi thấy màu tím tươi, bóng, hạt xôi dẻo nhưng không dính, có mùi thơm ngào ngạt là bạn đã có được món xôi tím thơm ngọt.
Cá bống vùi tro, món ăn hấp dẫn với hương thơm của sả, của gừng.., một chút vị cay của ớt và của tiêu, hay của lá dong. Khi thưởng thức món, bạn sẽ cảm nhận được mùi thơm đặc biệt của các loại gia vị núi rừng được pha trộn rất hoàn hảo, cá ngậy nhưng lại không béo một chút nào. Cá bống vùi tro được ăn kèm với cơm, xôi hoặc dùng để nhắm rượu.
Là món ăn truyền thống của một số dân tộc vùng cao nói chung và người Phú Nả nói riêng, nó cũng thu hút rất nhiều du khách.
Muốn ăn món này thật ngon thì chắc các bạn phải lên Lai Châu vào mùa đông vì nếu không làm đúng mùa thì món thịt lợn hun khói sẽ không thể ăn được. Thịt lợn sẽ được ướp giai vị trong thời gian khá dài; khoảng từ 5 – 7 ngày, sau đó mới được treo lên gác bếp và hun khói. Hun khói cho đến khi thịt đã khô, mỡ đã chảy hết là được.
Những miếng thịt lợn sau khi đã được hun khói và chín kĩ, người ta cắt chúng ra thành những miếng vừa ăn để thưởng thức. Vị vừa ăn cùng với hương thơm của các loại gia vị như: quả mắc khén, ớt, thảo quả,… Cùng hương thơm của thịt hòa quyện với khó bếp tạo ra không gian thưởng thức rất khó quên.
Có dịp ghé bản người Thái trong chuyến du lịch Lai Châu thì ắt hản bạn sẽ không quên được khoảnh khắc bùi ngùi khi được nghe kể về truyền thuyết đầy cảm động Hoa Ban – Măng Đắng, hay khi được thưởng thức món ăn cực ngon chứa đủ hương vị.
Gấp từng miếng nộm để thưởng thức, cảm nhận vị đậm đà và thơm của cá nướng, một chút đắng của măng tươi hay một chút ngầy ngậy của hoa ban… quả thật rất tuyệt vời.
Nộm rau dớn hay còn gọi là “pắt cút”, là món ăn đặc trưng của đồng bào Tây Bắc nói chung và người Thái ở Lai Châu nói riêng.
Để làm nộm rau dớn, người ta hái ngọn rau dớn ngon, là bánh tẻ, sau đó rửa sạch, phơi nắng cho tái. Rồi cho rau dớn vào chõ gỗ để đổ, sau khoảng 20 phút để rau chín và giữ được màu xanh. Rau dớn nhất thiết phải được đổ chứ không luộc, như vậy mới giữ được vị bùi và ngọt của món nộm này. Khi rau đã chín, vớt ra, cho vào các loại gia vị như: ớt, chanh, gừng.., sau đó trộn đều và để khoảng 5 phút để rau được thấm gia vị, rồi cuối cùng cho lạc rang giã nhỏ vào. Vậy là bạn đã có được món nộm rau dớn thơm ngon.
Được xem là món ăn không thể thiếu trong mâm rượu trong buổi lễ hứa hôn của các đôi trai gái của đồng bào Thái ở Lai Châu, rêu đá được chế biến thành nhiều món ăn khác nhau như: canh rêu đá; rêu nướng; rêu xào lá tỏi…
Để có được món rêu ngon đòi hỏi người chế biến phải có sự kiên nhẫn và kĩ lưỡng. Trước tiên phải vớt rêu lên, rửa thật kĩ trong nước sạch để loại bỏ hết chất bẩn ( hoặc bỏ rêu lên tảng đá hoặc lên thớt, dùng thanh gỗ để đạp, như vậy rêu sẽ sạch như ý muốn). Rêu đá sau khi qua sơ chế sẽ có màu xanh đậm, mềm và mát. Rồi qua những công đoạn sơ chế, bạn sẽ có được những món ăn làm từ rêu thơm ngon và độc đáo.
- Canh tiết lá đắng
- Cháo ấu tẩu
- Thắng cố
- Cơm lam Lai Châu
- Bánh Mã biệt Bọt hay bánh Kháu si
- Gan lơn xào gừng (Tùng han xáo xung)
- Thịt lợn thăng thái nhỏ xào gừng (Xéo xáo)
- Đậu hủ nhồi thịt lợn hoặc thịt gà băm nhỏ ( Tì pẩu nhảng)
- Rượu ngô Sùng Phài...