Vô sinh và hiếm muộn là hai thuật ngữ thường được sử dụng thay thế cho nhau, nhưng thực tế chúng có những điểm khác biệt quan trọng. Hiểu rõ sự khác biệt này sẽ giúp các cặp vợ chồng đang gặp khó khăn trong việc thụ thai có được định hướng và phương pháp điều trị phù hợp.
1. Định nghĩa
- Vô sinh: Là tình trạng một cặp vợ chồng không thể có thai sau một khoảng thời gian giao hợp đều đặn mà không sử dụng biện pháp tránh thai.
- Vô sinh nguyên phát: Chỉ những cặp vợ chồng chưa từng có thai lần nào.
- Vô sinh thứ phát: Chỉ những cặp vợ chồng đã từng có thai nhưng không thể mang thai lần nữa.
- Hiếm muộn: Là tình trạng một cặp vợ chồng khó khăn trong việc thụ thai, cần nhiều thời gian hơn so với bình thường để có thể mang thai.
2. Khung thời gian
- Vô sinh: Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), một cặp vợ chồng được chẩn đoán vô sinh nếu không thể thụ thai sau 1 năm quan hệ tình dục đều đặn không sử dụng biện pháp tránh thai.
- Hiếm muộn: Khung thời gian để chẩn đoán hiếm muộn nhanh hơn, thường là sau 6 tháng quan hệ tình dục đều đặn không sử dụng biện pháp tránh thai đối với phụ nữ dưới 35 tuổi và sau 1 năm đối với phụ nữ trên 35 tuổi.
3. Tỷ lệ
- Vô sinh: Theo thống kê, khoảng 15% các cặp vợ chồng ở độ tuổi sinh sản gặp vấn đề về vô sinh.
- Hiếm muộn: Tỷ lệ hiếm muộn cao hơn, ước tính khoảng 25% các cặp vợ chồng.
4. Nguyên nhân
- Vô sinh: Nguyên nhân gây vô sinh có thể do nam giới, nữ giới hoặc cả hai.
- Nguyên nhân do nam giới: Rối loạn chức năng tinh trùng, tắc ống dẫn tinh, thiếu hụt hormone sinh sản nam giới,...
- Nguyên nhân do nữ giới: Tắc ống dẫn trứng, rối loạn rụng trứng, dị tật tử cung, u xơ buồng trứng, hội chứng đa nang buồng trứng,...
- Nguyên nhân do cả hai: Do lối sống không lành mạnh, ảnh hưởng môi trường, stress,...
- Hiếm muộn: Nguyên nhân gây hiếm muộn cũng tương tự như vô sinh, nhưng thường ít nghiêm trọng hơn.
5. Phương pháp điều trị
- Vô sinh: Tùy thuộc vào nguyên nhân, các phương pháp điều trị vô sinh có thể bao gồm:
- Thuốc: Thuốc kích thích rụng trứng, thuốc điều hòa nội tiết tố,...
- Thủ thuật: IUI (thụ tinh nhân tạo trong lòng tử cung), IVF (thụ tinh ống nghiệm),...
- Phẫu thuật: Phẫu thuật sửa chữa ống dẫn trứng, cắt bỏ u xơ buồng trứng,...
- Hiếm muộn: Các phương pháp điều trị hiếm muộn thường ít phức tạp hơn so với vô sinh, có thể bao gồm:
- Thay đổi lối sống: Bỏ hút thuốc lá, hạn chế rượu bia, tập thể dục thường xuyên,...
- Sử dụng thuốc hỗ trợ sinh sản: Thuốc kích thích rụng trứng, thuốc điều hòa nội tiết tố,...
- Các phương pháp thụ thai nhân tạo: IUI, IVF,...
Vô sinh và hiếm muộn tuy có sự khác biệt về định nghĩa và khung thời gian, nhưng đều là những vấn đề ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của các cặp vợ chồng. Việc chẩn đoán sớm và điều trị đúng cách sẽ giúp tăng cơ hội thụ thai và mang thai thành công.
Lưu ý:
- Bài viết này chỉ mang tính chất tham khảo, không thể thay thế cho lời khuyên của bác sĩ.
- Các cặp vợ chồng đang gặp khó khăn trong việc thụ thai nên đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và tư vấn phương pháp điều trị phù hợp.