Viêm âm đạo do nấm hay được gọi là bệnh nhiễm nấm Candida vùng âm đạo. Các triệu chứng nhiễm trùng âm đạo do nấm bao gồm ngứa ngáy vùng âm đạo, dịch tiết âm đạo tăng, có màu trắng lợn cợn như sữa đông, gây ảnh hưởng tới đời sống sinh hoạt hàng ngày chị em. Vậy có phương pháp điều trị hay phòng ngừa bệnh này tại nhà không?
Viêm âm đạo do nấm là gì
Viêm âm đạo do nấm là tình trạng mất cân bằng hệ vi sinh vật trong âm đạo, tạo điều kiện thuận lợi cho nấm Candida phát triển quá mức, gây viêm nhiễm vùng kín. Viêm âm đạo do nấm còn được gọi là “Viêm âm đạo do nấm Candida” hay “nhiễm trùng nấm âm đạo”.
Dấu hiệu và triệu chứng của viêm âm đạo do nấm
Hầu hết phụ nữ bị viêm, nấm âm đạo đều gặp triệu chứng ngứa bên trong hoặc xung quanh vùng âm đạo, thậm chí xuất hiện kích ứng hay đau nhức trong âm đạo.
- Chảy nước âm đạo
- Âm đạo sưng đỏ
- Cảm giác đau, nóng rát khi giao hợp hoặc khi đi tiểu
Viêm âm đạo do nấm thường do nguyên nhân nào
Trên thực tế, nấm men, cụ thể là Candida có sẵn trong cơ thể chúng ta. Chúng có thể sống ở phế quản, khoang miệng, ruột, âm đạo, hậu môn và ở dạng hoại sinh không gây bệnh. Tuy nhiên, nấm Candida có thể phát triển thành ký sinh và gây bệnh viêm âm đạo khi gặp các yếu tố nguy cơ như:
- Nội tiết tố thay đổi: thường xảy ra ở người mang thai , cho con bú hoặc trong thời kỳ mãn kinh do thay đổi lượng hormon trong cơ thể.
- Bệnh tiểu đường: Ở những bệnh nhân tiểu đường không được kiểm soát tốt, tăng nồng độ đường trong màng nhầy (niêm mạc ẩm) của âm đạo có thể tạo môi trường thuận lợi cho nấm men phát triển gây bệnh.
- Thuốc kháng sinh: Không chỉ tiêu diệt những vi khuẩn có hại mà kháng sinh còn diệt cả những lợi khuẩn, khiến môi trường âm đạo có thể bị đảo lộn, gây viêm nhiễm.
- Thuốc thụt rửa sâu và thuốc xịt âm đạo
- Hệ thống miễn dịch suy yếu: Ở những bệnh nhận mắc HIV hoặc bị rối loạn hệ thống miễn dịch khác, cũng tạo điều kiện cho nấm men phát triển quá mức.
- Tình dục: Mặc dù viêm âm đạo do nấm không được coi là một bệnh nhiễm trùng lây truyền thông qua đường tình dục, nhưng nó lại có thể truyền bệnh từ người này sang người khác thông qua quan hệ tình dục.
Điều trị hiệu quả viêm âm đạo do nấm
Việc điều trị viêm âm đạo do nấm phụ còn thuộc tình trạng người bệnh. Ở từng mức độ viêm âm đạo khác nhau, bác sĩ sẽ thăm khám và lên phác đồ riêng, phù hợp với từng người.
Phác đồ điều trị thường dùng
Thông thường, bác sĩ điều trị nấm âm đạo bằng thuốc kháng sinh chống nấm như viên đặt âm đạo nystatin; viên đạn miconazol hoặc clotrimazol hay liều fluconazol 150mg uống 1 viên duy nhất. Tuy nhiên, việc lạm dụng kháng sinh chống nấm cũng có thể làm đảo lộn sự cân bằng âm đạo, tiêu diệt cả những lợi khuẩn có trong âm đạo và tạo môi trường cho phát triển nấm gây bệnh.
Sử dụng thuốc không kê đơn trong điều trị viêm âm đạo được không
Việc sử dụng thuốc không kê đơn trong điều trị âm đạo là hoàn toàn có thể. Có khá nhiều thuốc không kê đơn như kem bôi, viên đặt âm đạo khác đã được đưa vào nhiều phác đồ điều trị nhằm hỗ trợ phục hồi nhanh cho người bệnh: cân bằng pH âm đạo; làm lành nhanh vết thương, dưỡng ẩm sâu vùng âm đạo,…
Một số phương pháp điều trị nấm Candida tại nhà
Ngoài phương pháp điều trị y khoa bằng các thuốc chống nấm, người bệnh cũng có thể sử dụng kèm theo một số biện pháp điều trị nấm tại nhà, giúp tăng tốc độ phục hồi bệnh nhanh chóng.
Tăng cường Probiotics
Probiotics chứa một nhóm vi sinh vật có lợi cho cơ thể, trong đó có lactobacillus – lợi khuẩn có trong âm đạo. Bạn có thể tăng cường Probiotics bằng cách bổ sung thêm các loại thực phẩm như sữa chua (đặc biệt sữa chua Hy Lạp), nấm sữa Kefir, ….
Điều trị bằng nước muối sinh lý
Nước muối là một trong những phương pháp đơn giản và hiệu quả trong làm sạch và hỗ trợ điều trị nấm Candida tại nhà. Tốt nhất là nên mua nước muối sinh lý tại quầy thuốc để có thể kiểm soát độ pH thích hợp nhất cho vùng âm đạo.
Giảm ngứa âm đạo bằng Vaseline
Để giảm kích ứng bên ngoài âm đạo, bạn cũng có thể bôi thuốc mỡ dày như Vaseline® và Aquaphor® nhờ khả năng tạo hàng rào chống lại nấm men và giảm ngứa.
Phòng ngừa viêm âm đạo do nấm
Để phòng ngừa nấm âm đạo, bạn có thể sử dụng một số mẹo nhỏ sau:
- Không thụt rửa âm đạo sâu, chỉ rửa bên ngoài âm đạo. Vì thụt rửa có thể tiêu diệt vi khuẩn có lợi và gián tiếp tạo môi trường thuận lợi cho nấm men sinh sôi.
- Không nên mặc đồ ẩm ướt, đồ bó sát trong thời gian dài.
- Giữ vùng âm đạo luôn khô thoáng bằng cách lau khô sau khi tắm và đi vệ sinh xong.
- Sử dụng dung dịch vệ sinh có pH thích hợp âm đạo từ 3,8 – 4,5.
- Việc sử dụng thuốc kháng sinh bừa bãi cũng làm tăng nguy cơ thay đổi môi trường âm đạo và dẫn tới viêm nhiễm nấm.
Nên sử dụng đồ uống, thực phẩm nào nếu âm đạo bị viêm
Bên cạnh sử dụng thuốc điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ, thì chế độ ăn uống hợp lý và khoa học hết sức quan trọng trong hỗ trợ chị em phòng ngừa và điều trị viêm âm đạo do nấm.
Một số câu hỏi thường gặp
Có thể quan hệ tình dục khi nhiễm nấm không
Quan hệ tình dục khi nhiễm nấm có thể làm lây lan nấm men gây bệnh, kéo dài thời gian làm lành vết thương vùng viêm âm đạo. Do đó, người bị viêm âm đạo do nấm nên tránh quan hệ tình dục cho đến khi khỏi hẳn.
Viêm âm đạo do nấm Candida có tự khỏi được không
Viêm âm đạo do nấm Candida không hoàn toàn tự khỏi được mà cần được điều trị bởi các thuốc chống nấm, viên đặt âm đạo,… Việc để cho bệnh tự khỏi sẽ kéo dài thời gian bệnh và gây khó chịu dai dẳng cho người bệnh.
Cần làm gì nếu bệnh viêm âm đạo do nấm tái phát thường xuyên
Trong trường hợp bệnh viêm âm đạo do nấm tái phát thường xuyên, người bệnh cần đi khám trực tiếp để có được phác đồ điều trị thích hợp.
Bệnh nấm âm đạo kéo dài trong bao lâu
Nếu tuân thủ điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ, bệnh thường khỏi sau từ 1- 2 tuần. Tuy nhiên, ở trường hợp âm đạo nhiễm nấm men phức tạp, thời gian điều trị bệnh có thể lâu hơn.
Nhiễm trùng nấm men có lây qua đường tình dục không
Mặc dù viêm âm đạo do nấm Candida không phải là một bệnh nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục, nhưng người ta lại thấy, khả năng viêm âm đạo do nấm ở phụ nữ có hoạt động tình dục cao hơn. Mặt khác, bệnh cũng có thể lây qua bạn tình nếu quan hệ trực tiếp hoặc bằng miệng.