Tiêu chảy là tình trạng đi tiêu phân lỏng hoặc nhiều nước hơn bình thường, thường xảy ra ít nhất 3 lần trong một ngày. Nó có thể gây khó chịu và ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết về những việc bạn cần làm khi bị tiêu chảy để giúp bạn nhanh chóng hồi phục:


1. Bù nước và điện giải:


Đây là bước quan trọng nhất để ngăn ngừa mắt nước, một biến chứng nguy hiểm của tiêu chảy.



  • Uống nhiều nước: Uống từng ngụm nhỏ nước lọc, nước canh, nước cháo loãng, nước dừa, hoặc các loại nước điện giải (Oresol, Hydrite). Tránh các loại nước ngọt có gas, nước ép trái cây quá ngọt vì chúng có thể làm tình trạng tiêu chảy nặng hơn.


  • Sử dụng dung dịch Oresol (ORS): Pha gói Oresol theo hướng dẫn trên bao bì và uống từ từ. Oresol giúp bù lại lượng nước và điện giải bị mắt qua phân.


  • Quan sát dấu hiệu mắt nước: Chú ý các dấu hiệu như khát nước dữ dội, khô miệng, chóng mặt, đi tiểu ít, nước tiểu sẫm màu. Nếu có bất kỳ dấu hiệu nào, hãy đến cơ sở y tế gần nhất.



2. Điều chỉnh chế độ ăn uống:



  • Ăn thức ăn dễ tiêu: Chọn các loại thức ăn mềm, dễ tiêu hóa như cháo trắng, súp, cơm trắng, bánh mỹ nướng, chuối.


  • Tránh các loại thức ăn có thể gây kích ứng: Hạn chế ăn các loại thức ăn cay nóng, dầu mOỡ;, nhiều đường, sữa và các sản phẩm từ s̗a (nếu bạn không dung nạp lactose), caffeine và rượu.


  • Ăn thành nhiều bữa nhỏ: Chia nhỏ các bữa ăn trong ngày để giảm gánh nặng cho hệ tiêu hóa.


  • Thực phẩm nên ăn:



    • Chuối: Giàu kali, giúp bù đắp lượng kali bị mắt do tiêu chảy.


    • Cơm trắng: Dễ tiêu hóa và cung cấp năng lượng.


    • Bánh mỹ nướng: Dễ tiêu hóa hơn bánh mỹ tươi.


    • Táo (đã gọt v̔): Chứa pectin, một loại chất xơ hòa tan có thể giúp làm chậm nhu động ruột.


    • Sữa chua (có probiotic): Probiotic có thể giúp khôi phục sự cân bằng của vi khuẩn trong ruột. (Nếu bạn không dung nạp lactose, hãy chọn các loại s̗a chua không chứa lactose).





3. Sử dụng thuốc (nếu cần thiết):



  • Than hoạt tính (Activated charcoal): Có thể giúp hấp thụ độc tố trong ruột, nhưng cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.


  • Loperamide (Imodium): Giúp làm chậm nhu động ruột và giảm số lần đi tiêu. Không nên sử dụng cho trẻ em hoặc người bị tiêu chảy do nhiễm trúng. Luôn đọc kOỹ; hướng dẫn sử dụng và tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi dùng.


  • Bismuth subsalicylate (Pepto-Bismol): Có thể giúp giảm các triệu chứng tiêu chảy, nhưng không nên sử dụng cho trẻ em hoặc người đang dùng aspirin hoặc các thuốc chứa salicylate khác.


  • Probiotic: Có thể giúp khôi phục sự cân bằng của vi khuẩn trong ruột và rút ngắn thời gian bị tiêu chảy.


  • Kháng sinh: Chỉ sử dụng khi tiêu chảy do nhiễm trúng vi khuẩn và được bác sĩ kê đơn. Việc sử dụng kháng sinh không đúng cách có thể dẫn đến kháng kháng sinh.



Quan trọng: Luôn tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào, đặc biệt là đối với trẻ em, phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú, và người có các bệnh lý nền khác.


4. Vệ sinh cá nhân:



  • Rửa tay thường xuyên: Rửa tay kOỹ; bằng xà phòng và nước sạch sau khi đi vệ sinh và trước khi ăn để ngăn ngừa lây lan vi trúng.


  • Sử dụng nhà vệ sinh sạch sẽ: Đảm bảo nhà vệ sinh luôn sạch sẽ để tránh lây lan vi trúng.



5. Khi nào cần đến gặp bác sĩ:



  • Tiêu chảy kéo dài hơn 2 ngày: Nếu tiêu chảy không cải thiện sau 2 ngày hoặc có dấu hiệu nặng hơn.


  • Sốt cao: Sốt trên 38.5°C (101.3°F).


  • Đau bụng dữ dội: Đau bụng quăn quại hoặc đau không giảm.


  • Phân có máu hoặc mứ: Đây có thể là dấu hiệu của nhiễm trúng.


  • Dấu hiệu mắt nước nghiêm trọng: Khát nước dữ dội, chóng mặt, đi tiểu ít, nước tiểu sẫm màu, da khô, mắt trụng sâu.


  • Tiêu chảy xảy ra sau khi đi du lịch: Đặc biệt nếu bạn đã đến các vùng có nguy cơ cao mắc bệnh tiêu chảy do du lịch.


  • Trẻ em, người già, phụ nữ mang thai hoặc người có các bệnh lý nền: Cần được theo dõi và điều trị cận thận hơn.



Phòng ngừa tiêu chảy:



  • Rửa tay thường xuyên: Rửa tay kOỹ; bằng xà phòng và nước sạch, đặc biệt là trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.


  • Uống nước đun sôi để nguội hoặc nước đóng chai: Tránh uống nước chưa được xử lý.


  • Ăn chín uống sôi: Nấu chín kOỹ; thức ăn và đảm bảo thực phẩm được bảo quản đúng cách.


  • Tránh ăn thức ăn đường phố không đảm bảo vệ sinh: Chọn những quán ăn uy tín và đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.


  • Tiêm phòng: Một số loại văc-xin có thể giúp phòng ngừa tiêu chảy do virus, ch̑ẳng hạn như văc-xin rotavirus cho trẻ sơ sinh.



Lưu ý: Bài viết này chỉ mang tính chất tham khảo và không thay thế cho lời khuyên của bác sĩ. Nếu bạn có bất kỳ lo lắng nào về sức khỏe, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị phù hợp.