Tiểu đường là một căn bệnh mãn tính có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Với tình trạng gia tăng nhanh chóng của bệnh tiểu đường trên toàn cầu, hiểu rõ các nguyên nhân chính dẫn đến căn bệnh này và áp dụng các biện pháp phòng ngừa kịp thời là rất cần thiết. Bài viết của Vitaligoat Diabetic sẽ cung cấp cho bạn những thông tin quan trọng về cơ chế bệnh, 5 lý do tiểu đường phổ biến nhất cũng như các biện pháp phòng ngừa hiệu quả để bảo vệ sức khỏe của bản thân.


Cơ chế bệnh tiểu đường


Để hiểu được lý do tiểu đường chúng ta cần nắm rõ cơ chế bệnh tiểu đường trước tiên để dễ dàng xác nhận có yếu tố có thể trở thành tác nhân gây bệnh. Cơ thể chúng ta cần glucose để cung cấp năng lượng cho các tế bào. Glucose được hấp thụ từ thức ăn chúng ta ăn vào và được đưa vào máu. Insulin, một hormone được sản xuất bởi tuyến tụy, đóng vai trò như một "chìa khóa" giúp glucose đi vào tế bào để cung cấp năng lượng.


 

<​img></​img>


Nguyên nhân gây bệnh tiểu đường

Tiểu đường type 1


Trong trường hợp tiểu đường type 1, cơ thể tấn công và phá hủy các tế bào sản xuất insulin trong tuyến tụy. Nguyên nhân chính xác của tình trạng này vẫn chưa được biết rõ, nhưng có thể do yếu tố di truyền và môi trường.


Tiểu đường type 2


Tiểu đường type 2 là dạng phổ biến hơn, chiếm khoảng 90-95% tổng số trường hợp phát hiện bệnh. Trong tình trạng này, cơ thể trở nên kháng insulin, nghĩa là insulin không thể hoạt động hiệu quả để đưa glucose vào tế bào. Điều này có thể do lối sống không lành mạnh, chẳng hạn như chế độ ăn uống không khoa học, ít vận động và thừa cân béo phì.


5 lý do tiểu đường phổ biến


Có rất nhiều yếu tố có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường. Dưới đây là 5 lý do chính thường gặp nhất:


Di truyền


Nếu bố mẹ hoặc anh chị em ruột của bạn bị tiểu đường, bạn có khả năng cao hơn mắc bệnh này so với những người mà trong gia đình không có người từng mắc bệnh. Các nghiên cứu cho thấy, nếu một trong hai bố mẹ bị bệnh tiểu đường, con cái có nguy cơ mắc bệnh cao gấp 3-4 lần so với người bình thường. Nếu cả hai bố mẹ bị tiểu đường, nguy cơ này lên tới 10 lần.


 

<​img></​img>


Di truyền có ảnh hưởng rất lớn bên việc mắc bệnh lý tiểu đường

Điều này cho thấy, những người có tiền sử gia đình mắc bệnh tiểu đường cần phải hết sức cẩn trọng và chủ động thực hiện các biện pháp phòng ngừa sớm.


Tuổi tác


Nguy cơ mắc bệnh tiểu đường tăng lên theo tuổi tác. Các nghiên cứu cho thấy, tỷ lệ mắc bệnh tiểu đường ở người trên 65 tuổi cao gấp 2-3 lần so với người trẻ tuổi.


 

<​img></​img>


Người cao tuổi có nguy cơ mắc tiểu đường cao hơn người trẻ


Điều này có thể được giải thích bởi sự suy giảm chức năng của tuyến tụy và sự gia tăng kháng insulin khi con người già đi. Ngoài ra, các vấn đề sức khỏe khác như thừa cân, béo phì, tăng huyết áp cũng trở nên phổ biến hơn ở người cao tuổi, góp phần làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường.


Vì vậy, những người cao tuổi cần đặc biệt chú ý tới việc kiểm soát sức khỏe định kỳ và áp dụng các biện pháp phòng ngừa hiệu quả.


Chế độ ăn uống không lành mạnh


Đây cũng là nguyên nhân của đa phần ca tiểu đường tuýp 2. Thói quen tiêu thụ quá nhiều đường, chất béo bão hòa và cholesterol trong chế độ ăn uống có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường rõ rệt.


Các nghiên cứu cho thấy, những người ăn nhiều thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn nhanh, thức ăn giàu đường và chất béo bão hòa có khả năng mắc bệnh tiểu đường cao gấp 1,5-2 lần so với những người ăn uống lành mạnh hơn.


Ngược lại, việc lựa chọn chế độ ăn uống giàu rau củ, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt và protein nạc sẽ giúp kiểm soát tốt lượng đường và insulin trong cơ thể, từ đó giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh tiểu đường.


Ít hoạt động thể chất


Thiếu hoạt động thể chất làm tăng nguy cơ kháng insulin và do đó làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường. Những người ít vận động thể chất có khả năng mắc bệnh tiểu đường gấp 1,5 - 2 lần so với những người tập luyện thể dục đều đặn. Điều này là do hoạt động thể chất giúp cơ thể sử dụng insulin hiệu quả hơn, từ đó kiểm soát tốt lượng đường trong máu.


Vì vậy, việc tập luyện thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày, hầu hết các ngày trong tuần, là một biện pháp hữu hiệu để phòng ngừa bệnh tiểu đường.


Thừa cân béo phì


Thừa cân béo phì làm tăng sức ép lên tuyến tụy và dẫn đến tình trạng kháng insulin, qua đó gia tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường.


 

<​img></​img>


Chế độ ăn uống không lành mạnh là nguyên nhân chính dẫn đến tiểu đường tuýp 2

Các nghiên cứu cho thấy, người béo phì có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường gấp 3-4 lần so với người có chỉ số khối cơ thể (BMI) bình thường. Điều này là do thừa cân làm tăng lượng mỡ cơ thể, gây ra tình trạng kháng insulin và suy giảm chức năng của tuyến tụy.


Do đó, việc kiểm soát cân nặng và duy trì trọng lượng cơ thể ở mức lành mạnh là một trong những biện pháp phòng ngừa bệnh tiểu đường hữu hiệu.


Các biện pháp chủ động phòng ngừa bệnh tiểu đường


Dân gian ta có câu phòng bệnh hơn chữa bệnh, điều này cực kỳ đúng với các bệnh lý nan y phức tạp như tiểu đường. Dù có rất nhiều lý do tiểu đường khác nhau, may mắn thay, bạn có thể thực hiện nhiều biện pháp để giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường:


Kiểm soát cân nặng


Giữ trọng lượng cơ thể khỏe mạnh bằng cách ăn uống lành mạnh và tập luyện thường xuyên. Điều này giúp ngăn ngừa tình trạng thừa cân béo phì, một trong những yếu tố nguy cơ chính của bệnh tiểu đường.


Chọn chế độ ăn uống lành mạnh


Ăn nhiều trái cây, rau củ, ngũ cốc nguyên hạt và protein nạc. Hạn chế tiêu thụ đường, chất béo bão hòa và cholesterol. Chế độ ăn uống khoa học sẽ giúp kiểm soát tốt lượng đường và insulin trong máu.


Tập luyện thường xuyên


Tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày, hầu hết các ngày trong tuần. Hoạt động thể chất giúp cơ thể sử dụng insulin hiệu quả hơn, từ đó kiểm soát tốt lượng đường trong máu.


Kiểm tra sức khỏe định kỳ


Hãy kiểm tra sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm bệnh tiểu đường và các yếu tố nguy cơ khác. Việc này giúp bạn có biện pháp can thiệp kịp thời, giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh.


Kiểm soát huyết áp và cholesterol


Huyết áp cao và cholesterol cao làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường. Hãy kiểm tra và điều trị các vấn đề này nếu cần thiết.


Khi nào nên gặp bác sĩ?


Hãy đến gặp bác sĩ nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào như: khát nước thường xuyên, tiểu tiện nhiều lần, cảm giác đói thường xuyên, mệt mỏi, giảm cân không rõ nguyên nhân, mờ mắt hoặc chân tê bì. Các dấu hiệu này có thể là cảnh báo sớm của bệnh tiểu đường.


Ngoài ra, những người có tiền sử gia đình mắc bệnh tiểu đường, người cao tuổi hoặc những người có các yếu tố nguy cơ khác như thừa cân, ít hoạt động thể chất cũng nên đi khám định kỳ để phát hiện sớm và có biện pháp can thiệp kịp thời.


>> Xem thêm:

Kết luận


Bệnh tiểu đường là một căn bệnh mãn tính nguy hiểm, có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng. Tuy nhiên, bằng cách thực hiện lối sống lành mạnh và kiểm tra sức khỏe định kỳ, bạn có thể giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh này. Hãy chủ động thực hiện các biện pháp phòng ngừa như kiểm soát cân nặng, ăn uống lành mạnh, tập luyện thể dục thường xuyên và kiểm tra sức khỏe định kỳ. Với những nỗ lực này, bạn có thể bảo vệ tốt sức khỏe của bản thân và gia đình trước căn bệnh tiểu đường nguy hiểm.

(Nguồn bài viết: Top 5 lý do tiểu đường chính và cách phòng ngừa)