Chất xơ với bệnh tiểu đường

Vấn đề trăn trở của người bệnh tiểu đường không chỉ là đường huyết tăng cao mà còn là làm sao phòng tránh tình trạng tăng đường huyết đột ngột sau bữa ăn.

Muốn ngăn ngừa hậu quả đó, có 2 phương án cơ bản:

- Chọn món ăn không cung cấp quá nhiều đường như cơm, bánh mì… Lý thuyết thì dễ nghe nhưng trên thực tế lại không dễ áp dụng vì nhiều người cả đời đã quen chén cơm trắng, thiếu cơm thì không có cảm giác no.

- Chọn khẩu phần có hoạt chất nào đó khiến chất ngọt từ thực phẩm được hấp thu vào máu chậm rãi hơn. Cách này dễ thực hiện hơn nếu người bệnh tiểu đường biết cách tận dụng một số món ăn nên thuốc rất gần trong tầm tay. Đó chính là chất xơ có nhiều trong rau cải, ngũ cốc.

Với người bệnh tiểu đường, khẩu phần có nhiều rau cải dưới dạng ăn sống, hấp hoặc luộc nhanh (để tránh thất thoát sinh tố) là điều cần thiết vì nhiều lợi điểm:

- Chất xơ nhờ không bị phân huỷ trong dạ dày và ruột non nên còn nguyên khi xuống đến ruột già. Nhờ chất xơ nên khối chất phế thải trong ruột già có đủ dung tích để gây phản ứng nhu động cần thiết cho việc đại tiện. Khẩu phần dồi dào chất xơ vì thế có tác dụng nhuận trường, rất cần thiết cho người bệnh tiểu đường vốn có khuynh hướng táo bón, phần vì thiếu nước, phần vì dễ bị rối loạn chất điện giải do hậu quả của đường huyết tăng cao. Đối với người bệnh tiểu đường, nhuận trường bằng chất xơ bao giờ cũng dễ chịu và an toàn hơn thuốc tẩy xổ vì không gây tổn hại trên niêm mạc ruột già.

- Chất xơ có tác dụng “trấn an” niêm mạc dạ dày nên giảm cảm giác đói bụng thường là nỗi dằn vặt của người bệnh tiểu đường.

- Theo kết quả chắc chắn của nhiều công trình nghiên cứu, chất xơ nhờ tác dụng hút độc chất nảy sinh từ phản ứng lên men trong khung ruột nên là nhân tố quan trọng để ngăn ngừa một số bệnh chứng nghiêm trọng thường gặp ở người bệnh tiểu đường như viêm trực tràng, trỉ và ung thư ruột già.

- Chất xơ một khi theo đường đào thải sẽ kéo theo chất mật từ gan đổ xuống khung ruột. Chính nhờ không thừa mật trong ruột mà ung thư ruột già khó thành hình. Hay hơn nữa là vì hết mật nên gan phải tổng hợp mật mới từ cholesterol. Khẩu phần dồi dào chất xơ vì thế là phương tiện phòng chống tình trạng tăng chất mỡ trong máu - vốn là mối nguy hàng đầu của người bệnh tiểu đường vì dẫn đến đủ loại biến chứng, từ xơ vữa mạch máu đến thoái hoá võng mạc.