Bệnh gout là một dạng viêm khớp gây đau đớn, xuất phát từ sự tích tụ axit uric trong các khớp. Để ngăn chặn bệnh tái phát, việc thay đổi lối sống và tuân thủ các biện pháp phòng ngừa là vô cùng quan trọng. Dưới đây là những cách hiệu quả giúp phòng ngừa bệnh gout tái phát.
1. Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh
Hạn chế thực phẩm giàu purin: Tránh ăn các loại thịt đỏ, nội tạng động vật, hải sản như tôm, cua và cá mòi. Những thực phẩm này làm tăng nồng độ axit uric trong máu.
Giảm đồ uống có cồn: Rượu, đặc biệt là bia, có thể làm tăng nguy cơ tái phát gout.
Tránh đồ uống có đường: Nước ngọt và đồ uống chứa fructose cao dễ làm tăng axit uric.
Tăng cường thực phẩm giàu chất xơ: Rau xanh, trái cây ít đường và ngũ cốc nguyên hạt giúp giảm nồng độ axit uric.
2. Uống đủ nước
Uống đủ nước hàng ngày là một yếu tố quan trọng trong việc phòng ngừa bệnh gout tái phát. Bạn nên uống từ 2-3 lít nước mỗi ngày để giúp cơ thể duy trì chức năng thận và tăng cường đào thải axit uric qua đường nước tiểu. Việc uống nước đầy đủ còn giúp làm loãng nồng độ axit uric trong máu, ngăn ngừa sự kết tinh và lắng đọng trong các khớp. Nên ưu tiên sử dụng nước lọc hoặc nước khoáng, tránh các loại đồ uống có đường, nước ngọt hoặc đồ uống chứa fructose cao, vì chúng có thể làm tăng nguy cơ tái phát gout. Đối với những người thích uống trà, có thể lựa chọn các loại trà thảo mộc không đường để bổ sung nước mà không gây hại cho sức khỏe.
3. Kiểm soát cân nặng
- Thừa cân hoặc béo phì gây áp lực lớn hơn lên các khớp, đặc biệt là các khớp chịu trọng lượng như đầu gối và mắt cá chân, dẫn đến viêm nhiễm và tổn thương khớp.
- Người thừa cân có xu hướng sản xuất nhiều axit uric hơn do tốc độ chuyển hóa purin tăng, trong khi khả năng đào thải axit uric qua thận lại giảm, khiến nồng độ axit uric trong máu tăng cao.
- Mô mỡ trong cơ thể tiết ra các chất gây viêm như cytokine, góp phần làm nặng thêm các triệu chứng viêm khớp và kích hoạt các đợt gout cấp.
Lợi ích khi duy trì cân nặng:
- Giảm áp lực lên khớp: Khi cân nặng giảm, lực đè lên khớp cũng giảm, giúp giảm nguy cơ tổn thương và viêm.
- Kiểm soát axit uric tốt hơn: Giảm cân có thể cải thiện chức năng thận, tăng khả năng đào thải axit uric và giúp giảm nồng độ axit uric trong máu.
- Hạn chế các phản ứng viêm: Khi lượng mô mỡ giảm, cơ thể tiết ít các chất gây viêm hơn, từ đó giảm nguy cơ kích hoạt cơn gout.
4. Hạn chế căng thẳng
Căng thẳng làm tăng nguy cơ bùng phát gout như thế nào?
- Tác động đến hormone: Khi căng thẳng, cơ thể giải phóng hormone cortisol và adrenaline. Những hormone này có thể làm tăng viêm và giảm hiệu quả của hệ thống miễn dịch, khiến cơ thể dễ bị tổn thương bởi các yếu tố kích hoạt cơn gout.
- Thay đổi thói quen sinh hoạt: Căng thẳng thường khiến nhiều người lựa chọn lối sống kém lành mạnh, như tiêu thụ rượu bia, thực phẩm không lành mạnh, hoặc bỏ qua chế độ tập luyện, làm tăng nồng độ axit uric trong máu.
- Tăng phản ứng viêm: Căng thẳng kích thích sản xuất các cytokine gây viêm, làm nặng thêm triệu chứng viêm khớp và có thể kích hoạt cơn gout cấp.
5. Tập thể dục đều đặn
Các kỹ thuật thư giãn giúp giảm nguy cơ bùng phát gout:
Thiền (Meditation):
- Lợi ích: Giúp giảm căng thẳng tinh thần, ổn định tâm lý và cải thiện chất lượng giấc ngủ. Thiền còn làm giảm phản ứng viêm trong cơ thể, từ đó giảm nguy cơ kích hoạt cơn gout.
- Cách thực hành: Dành 10–20 phút mỗi ngày để tập trung vào hơi thở hoặc lắng nghe cơ thể trong không gian yên tĩnh.
Yoga:
- Lợi ích: Yoga kết hợp chuyển động nhẹ nhàng, kéo giãn cơ thể và hít thở sâu, giúp cải thiện tuần hoàn máu, giảm viêm, và tăng cường khả năng cân bằng cảm xúc.
- Bài tập gợi ý: Các tư thế nhẹ nhàng như "Child’s Pose" (tư thế đứa trẻ), "Cat-Cow" (tư thế mèo-bò), hoặc "Savasana" (tư thế xác chết) phù hợp để thư giãn và giảm áp lực.
Hít thở sâu:
- Lợi ích: Hít thở sâu giúp kích hoạt hệ thần kinh phó giao cảm, giảm căng thẳng và cải thiện lưu thông oxy trong cơ thể.
- Cách thực hiện:
- Ngồi hoặc nằm ở tư thế thoải mái.
- Hít vào thật sâu bằng mũi trong 4 giây, giữ hơi thở trong 4 giây, và thở ra từ từ bằng miệng trong 6–8 giây.
- Lặp lại 5–10 phút mỗi ngày.
Các hoạt động hỗ trợ khác:
- Nghe nhạc thư giãn: Những bản nhạc nhẹ nhàng hoặc âm thanh thiên nhiên có thể giúp làm dịu tâm trí.
- Đi bộ ngoài trời: Dành thời gian ở không gian xanh, thoáng đãng giúp giảm căng thẳng và cải thiện tâm trạng.
6. Sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ
Nếu bạn đã được kê đơn thuốc để kiểm soát nồng độ axit uric, hãy tuân thủ chặt chẽ hướng dẫn của bác sĩ. Các loại thuốc như allopurinol hoặc febuxostat có thể giúp ngăn ngừa tái phát gout nếu dùng đúng liều lượng.
7. Khám sức khỏe định kỳ
- Người mắc gout hoặc có tiền sử bệnh nên kiểm tra nồng độ axit uric mỗi 3–6 tháng hoặc theo chỉ định của bác sĩ.
- Người có nguy cơ cao (thừa cân, gia đình có tiền sử gout, hoặc chế độ ăn uống không lành mạnh) nên kiểm tra định kỳ mỗi năm.
8. Hạn chế các yếu tố kích thích
Tránh những yếu tố có thể gây khởi phát cơn gout như chấn thương, lạnh đột ngột hoặc sử dụng thuốc không được chỉ định. Hãy luôn thông báo cho bác sĩ nếu bạn cần thay đổi thuốc điều trị.
Kết luận
Phòng ngừa bệnh gout tái phát đòi hỏi sự kiên nhẫn và tuân thủ chặt chẽ các biện pháp từ chế độ ăn uống, tập luyện, đến sử dụng thuốc. Bằng cách thay đổi lối sống và duy trì sức khỏe tốt, bạn có thể giảm thiểu nguy cơ tái phát và tận hưởng cuộc sống khỏe mạnh hơn.
Xem thêm bài viết về bệnh gout tại ĐÂY