Việc bảo quản sữa mẹ đúng cách sẽ góp phần giúp lưu trữ sữa được lâu hơn và tránh vi khuẩn xâm nhập gây hỏng sữa. Vậy mẹ nên bảo quản và rã đông như thế nào cho đúng chuẩn? Cùng đọc bài viết dưới đây để biết thêm thông tin nhé!
1. Đặc điểm và thành phần dinh dưỡng có trong sữa mẹ
1.1. Đặc điểm sữa mẹ
Sữa mẹ có tới 90% là nước. Ở tuần đầu sau khi sinh, sữa mẹ luôn biến đổi công thức để phù hợp nhu cầu dinh dưỡng của trẻ trong giai đoạn tăng trưởng và thường có đặc điểm sau:
- Sữa non: được tiết ra trong 2-4 ngày đầu sau khi sinh, sữa thường có màu vàng nhạt hoặc trong, đặc dính, rất giàu dinh dưỡng và các kháng thể, chứa nhiều đạm hơn sữa trưởng thành.
- Sữa chuyển tiếp khoảng 5-14 ngày sau khi sinh, thành phần dinh dưỡng trong giai đoạn này gần giống với sữa trưởng thành và số lượng sữa cũng tăng lên.
- Sữa trưởng thành xuất hiện từ ngày thứ 14 trở đi, lượng sữa cơ thể mẹ tiết ra sẽ tiếp tục tăng, đổi màu trắng và loãng hơn.
Sữa mẹ có thể thay đổi trong một số trường hợp như:
- Sau những lần cho con bú:
- Sữa đầu bữa: tiết ra đầu bữa bú của trẻ, thường có màu xanh, số lượng nhiều cung cấp nhiều đạm, đường, nước và chất dinh dưỡng khác.
- Sữa cuối bữa: tiết ra cuối bữa của trẻ, thường có màu trắng do chứa nhiều chất béo hơn
- Thay đổi thời tiết: thời tiết nóng thì sữa mẹ tiết ra nhiều hơn
- Theo giới tính của trẻ: nếu là bé trai thì sữa mẹ có năng lượng hơn 25% so với bé gái
1.2. Thành phần sữa mẹ
Các thành phần dinh dưỡng có trong sữa mẹ như: chất béo, đạm, carbohydrate, kháng thể thụ động, các vitamin và khoáng chất, men và hormone, casein, sắt, DHA,….
2. Nguyên tắc chuẩn bị trước khi vắt sữa
Trước khi vắt sữa mẹ nên đảm bảo các nguyên tắc dưới đây để đảm bảo chất lượng sữa tốt nhất không bị nhiễm khuẩn và giúp mẹ dễ dàng vắt sữa hơn:
2.1. Rửa tay trước khi thực hiện các thao tác
Trước khi vắt sữa, mẹ nên rửa tay sạch sẽ bằng xà phòng và nước, nếu không có xà phòng và nước có thể dùng cồn chứa ít nhất 60% cồn. Mẹ nên dùng khăn mềm sạch lau qua bầu vú trước khi vắt.
2.2. Vệ sinh dụng cụ hút sữa
Mẹ có thể vắt sữa bằng tay hay bằng máy hút bằng tay hoặc bằng điện. Nếu sử dụng máy hút sữa, hãy kiểm tra bộ máy hút sữa và ống bơm đảm bảo độ sạch sẽ. Hãy vứt bỏ ngay và thay thế các ống hút bị mốc. Nếu sử dụng máy hút sữa bằng điện hãy lau sạch mặt đồng hồ, công tắc nguồn và mặt trên của máy bằng khăn lau khử trùng.
2.3. Chuẩn bị vật dụng đựng sữa
Mẹ chuẩn bị túi trữ hoặc hộp đựng thực phẩm sạch có nắp đậy kín bằng thủy tinh hoặc nhựa để đựng sữa mẹ đã vắt ra. Mẹ nên tránh các chai có ký hiệu số 7, biểu tượng này cho thấy hộp chứa có thể được làm bằng nhựa BPA. Đây là nhựa chứa nhiều chất độc hại gây ảnh hưởng tới sự phát triển của trẻ nhỏ.
Và mẹ nên lưu ý tuyệt đối không bảo quản sữa mẹ trong các loại chai dùng 1 lần hoặc túi bóng thông thường để đựng sữa mẹ cho trẻ
2.4. Chuẩn bị nhãn dán
Sử dụng nhãn và mực không thấm nước, dán nhãn cho mỗi bình ghi ngày và giờ vắt sữa. Nếu tích sữa chung với người khác hãy thêm tên bé vào bên cạnh việc lấy sữa để tránh lấy nhầm sữa cho trẻ. Việc thêm nhãn vào các bịch sữa để tiện cho việc kiểm tra hạn sử dụng hạn chế dùng sữa hết hạn cho trẻ.
3. Nguyên tắc bảo quản sữa mẹ sau khi vắt
Trong một số trường hợp trẻ đẻ non tháng không bú được, mẹ quá nhiều sữa trẻ không bú kịp, mẹ phải đi làm,… để trẻ vẫn bú được sữa mẹ thì biện pháp tốt nhất là vắt sữa ra. Vậy câu hỏi đặt ra: sữa mẹ vắt ra để ngoài được bao lâu? Do sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tự nhiên, không chất bảo quản. Nên để lâu ngoài không khí rất dễ bị biến chất và mất chất, khi trẻ uống vào có thể rối loạn đường tiêu hóa.
Chính vì vậy, để sữa mẹ sau khi vắt vẫn còn thơm ngon, chất lượng tốt thì mẹ cần phải nắm rõ các cách bảo quản sữa mẹ mới vắt hoặc bơm như sau:
Nguyên tắc 1: Không nên đổ đầy sữa vào bình
Không nên đổ đầy sữa vào bình vì sữa mẹ là chất lỏng khi đông lại sẽ giãn nở ra. Do đó, khi đổ đầy bình sữa hoặc túi đựng sữa khi cho bảo quản sữa rất dễ bị tràn ra dẫn tới sữa nhanh hỏng hơn.
Vì vậy, mỗi bình sữa chỉ nên chứa 60-120ml, với lượng vừa đủ cho 1 lần trẻ bú đồng thời cũng tránh được tình trạng lãng phí. Bên cạnh đó lưu trữ lượng sữa với lượng nhỏ sẽ giúp sữa nhanh đông lạnh hơn rút ngắn được thời gian rã đông sữa mẹ.
Nguyên tắc 2: Làm lạnh sữa càng sớm càng tốt
Sau khi vắt xong sữa mẹ để ngoài được bao lâu? Với sữa để ở nhiệt độ phòng mức nhiệt khoảng 25 độ C chỉ để được tối đa là 6 giờ. Còn nhiệt độ cao hơn sữa chỉ được sử dụng tối đa 1 giờ. Do vậy, mẹ nên làm lạnh ngay sau khi vắt để sữa được bảo quản tốt hơn và đảm bảo các chất dinh dưỡng có trong sữa không bị mất đi quá nhiều.
Nguyên tắc 3: Không bảo quản sữa ở cánh cửa tủ lạnh và ngăn đá
Bảo quản sữa mẹ ở cánh cửa tủ lạnh sẽ không đảm bảo được độ lạnh. Một ngày chỉ cần mở ra và vào vài lần có thể gây hỏng sữa. Do đó, mẹ nên để sữa ở phía trong cùng của ngăn mát tủ lạnh và phía trên cùng của ngăn đá. Điều này sẽ giúp mẹ bảo quản được sữa đúng cách không lo bị hỏng.
Nguyên tắc 4: Trữ sữa ở nhiệt độ phòng
Sữa mẹ vắt ra để được bao lâu? Ở nhiệt độ phòng 25oC hoặc thấp hơn thì có thể giữ tốt nhất trong khoảng 4-6 giờ. Nếu sữa mẹ để trong phòng ấm hơn thì thời gian trữ và sử dụng tối ưu là 4 giờ.
Cách bảo quản sữa mẹ ở nhiệt độ phòng:
- Không được quá 25 độ C, phòng càng mát càng tốt
- Sau khi vắt sữa xong nên đóng nắp cẩn thận
- Đặt một chiếc khăn lạnh vào nắp hộp sữa để giữ lạnh sữa
- Giữ sữa tránh sức nóng, cửa sổ và ánh nắng trực tiếp.
- Không nên để sữa ở nhiệt độ cao trên 30 độ C vì đây là điều kiện thuận lợi giúp vi khuẩn phát triển dẫn tới nhanh làm hỏng sữa.
Xem thêm: 7 nguyên tắc bảo quản sữa mẹ đúng cách (imiale.com)