Thông minh là di truyền hay kết quả của sự khuyến khích và chăm sóc đúng đắn? Chắc chắn yếu tố gien đóng vai trò quyết định nhưng các nghiên cứu bước đầu cho thấy môi trường sống, quá trình học hỏi cũng tác động không nhỏ tới sự phát triển trí tuệ của trẻ.
Dưới đây là những bí kíp giúp phát triển trí tuệ của trẻ đã được chứng minh và tổng kết qua thực nghiệm.
Chơi nhạc
Đôi khi bạn không đủ kiên nhẫn để lắng nghe trẻ học chơi đàn nhưng nếu biết rằng học nhạc là cách khuyến khích não bộ phát triển tự nhiên và vui vẻ nhất thì hẳn bạn sẽ sẵn sàng nghe tiếng đàn của bé.
Theo nghiên cứu của các nhà nghiên cứu ĐH Toronto, trẻ được học nhạc luôn có chỉ số IQ cao hơn và thường có thiên hướng về nghệ thuật và học càng nhiều năm, tác động của âm nhạc lên não bộ càng lớn.
Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng việc học nhạc khi nhỏ sẽ dự báo được kết quả học tập tốt hơn và chỉ số IQ cao hơn khi trưởng thành.
Vậy nên nếu bạn muốn bé yêu thông minh hơn, hãy cho bé tham gia ban nhạc ở trường hoặc học một lớp thanh nhạc, hay học chơi một nhạc cụ nào đó.
Bú mẹ
Sữa mẹ là thực phẩm cơ bản của não. Nghiên cứu cho thấy bú mẹ mang lại những lợi ích tối đa cho sự phát triển của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Nó ngăn ngừa các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm và là nguồn dinh dưỡng quý giá không gì có thể thay thế.
Các nhà nghiên cứu Đan Mạch khẳng định rằng sữa mẹ giúp trẻ vừa khỏe mạnh hơn, vừa thông minh hơn.
Nghiên cứu cũng cho thấy những trẻ được bú mẹ trong 9 tháng đầu đời sẽ thông minh hơn so với trẻ không được bú mẹ hoặc bú mẹ trong vòng một tháng hoặc ít hơn.
Tăng cường rèn luyện thân thể
Nghiên cứu của các nhà khoa học ĐH Illinois đã chỉ ra mối liên quan mật thiết giữa điểm số trong môn thể dục và thành tích trong học tập của các học sinh tiểu học.
Việc tham gia vào các phong trào thể dục thể thao trong nhà trường cũng củng cố thêm sự tự tin trong giao tiếp. Nghiên cứu này cũng cho thấy 81% phụ nữ thành đạt trong kinh doanh từng tham gia các CLB thể thao khi nhỏ.
Vì vậy, thay vì ngồi xem TV sau bữa ăn tối, hãy chơi ném bóng hoặc đi bộ. Sẽ tốt hơn nữa nếu khuyến khích trẻ cùng tham gia hoặc gia nhập các CLB thể dục thể thao ở trường lớp.
Trò chơi điện tử
Chúng ta luôn kết tội trò chơi điện tử là nguyên nhân làm gia tăng tội ác, thói lười biếng và lối sống thu mình nhưng ít người biết rằng nó có thể phát triển khả năng tư duy, kỹ năng lập kế hoạch cũng như làm việc theo nhóm và tất nhiên là cả khả năng sáng tạo nữa.
Các công ty sản xuất đồ chơi giáo dục như Leapfrog đang nghiên cứu các trò chơi điện tử dành cho trẻ nhỏ, trẻ trong độ tuổi tập đi, với mục tiêu nâng cao các kỹ năng vận động và ghi nhớ.
Một nghiên cứu gần đây của ĐH Rochester chỉ ra những tình nguyện viên chơi trò chơi điện tử có khả năng nhận thức và ghi nhớ các ký hiệu tốt hơn những trẻ không chơi trò chơi điện tử.
Ở một số trường tại Anh, các giáo viên tiếng Anh đã bắt đầu đưa một số trò chơi điện tử vào chương trình giảng dạy.
Chọn đồ ăn vặt
Loại bỏ đường, chất béo no (chất béo động vật) và một số đồ ăn vặt khác như bim bim, khoai tây chiên… và thay thế các thực phẩm này bằng các thực phẩm giàu dinh dưỡng như hạt điều, hoa quả khô không đường… là một trong những cách giúp não bộ của trẻ phát triển, nhất là trong 2 năm đầu đời.
Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng những trẻ không được nuôi nấng đầy đủ thường dễ bị các bệnh truyền nhiễm nên hay phải nghỉ học, ảnh hưởng tới kết quả học tập, thua sút so với bạn học. Vậy nên hãy quan tâm tới những gì trẻ ăn và cả chế độ dinh dưỡng theo từng lứa tuổi nữa.
Khuyến khích sự tò mò
Nếu muốn khơi gợi sự tò mò và khả năng tư duy các sáng kiến, bạn cần nhớ 1 nguyên tắc: Không ngừng học hỏi.
Hãy ủng hộ những sở thích và thu hút sự quan tâm của trẻ bằng cách đặt cho chúng những câu hỏi, hãy dạy trẻ những kỹ năng mới và hãy hướng chúng tới những điều có thể khơi gợi sự tò mò.
Đọc
Phương pháp tăng chỉ số IQ đã được chứng minh này đôi khi bị bỏ qua trong cuộc chạy đua tạo ra những đứa con thông minh của các ông bố bà mẹ.
Có thể nói, đọc sách là một trong những cách cổ điển nhưng vô cùng hiệu quả trong việc bổ sung kiến thức và phát triển nhận thức của trẻ nhỏ ở mọi lứa tuổi.
Hãy tạo cho bé thói quen đọc sách càng sớm càng tốt; làm thẻ thư viện cho những trẻ đã biết đọc và nhất thiết bé phải có một tủ sách riêng.
Ăn sáng
Nghiên cứu trong những năm 1970 cho thấy ăn sáng giúp cải thiện trí nhớ, sự tập trung và khả năng học tập. Không ăn sáng, trẻ thường dễ mệt mỏi, cáu kỉnh và phản xạ chậm chạp hơn so những trẻ ăn sáng đầy đủ.
Khi cha mẹ quá bận rộn thì bé cũng khó có một bữa sáng đủ chất nhưng hãy nhớ, chỉ cần một miếng bánh dinh dưỡng hay một cốc sữa cũng đủ để trẻ tập trung và học tập tốt hơn.
Trò chơi trí tuệ
Cờ vây, cờ vua, giải ô chữ, câu đố, giải mật mã đều giúp rèn luyện trí não. Các trò chơi như Sudoku (ô số kỳ ảo) vừa rất vui vừa giúp rèn luyện khả năng tư duy, giải quyết vấn đề và ra các quyết định.
Hãy luôn tạo ra những tình huống phức tạp để trẻ phải suy nghĩ, tìm cách giải quyết. Điều này sẽ rất hữu ích khi trẻ trưởng thành.